|
|
Komentarz tłumacza:
Warto w tym miejscu jeszcze raz przyjrzeć się metodzie uważności oddechu. Oddech jest naturalnym narkotykiem, jest pewnego rodzaju pokarmem, a jak wiadomo ciało w toku ewolucji wykształciło mechanizm nagrody gdy zachodzi proces pożywiania się. Choć wiele osób może nie zdawać sobie z tego sprawy, ponieważ oddychanie im spowszedniało, to robiąc zarówno wdech jak i wydech dajemy ciału energię, której tak potrzebuje. Nie jest to żadna mistyczna energia, a będzie to zwykłe paliwo potrzebne do funkcjonowania ciała. Wygląda więc na to, że oddech jest perfekcyjnym narkotykiem, bez efektów ubocznych, bez prohibicji czy wykluczenia społecznego, gdzie jedynym ograniczeniem jest pojemność naszych płuc. Oczywiście dyskusyjny może być efekt tego uzależnienia, gdyż nagradzanie odczuwane w umyśle jest bardzo subtelne. Wystarczy jednak zwrócić uwagę na oddech, nie uciekać przed przyjemnością, która z czasem odczuwana będzie coraz wyraźniej, by dostrzec, że wszystko zależy od tego, z jakimi intencjami usiedliśmy do medytacji.
Metoda opisana poniżej jest czymś znacznie głębszym niż tylko próbą skosztowania odrobiny błogości. Buddha wyraźnie wskazuje, aby praktykujący, mając odpowiednie intencje i właściwie skierowaną uwagę postarał się (wręcz podjął pewien wysiłek) w celu dostrzeżenia coraz to subtelniejszej rzeczywistości. To staranie nie jest siłowe, jednak ma w sobie czynnik determinacji umysłowej. Wymienione sposoby (pomijając dwa pierwsze) są pewnym programowaniem naszej praktyki. Nie oznacza to, że powinniśmy praktykować autosugestię, bądź wyobrażać sobie coś czego nie dostrzegamy, czego nie potrafimy jeszcze wyraźnie stwierdzić. Jednak bez takich wskazówek umysł puszczony samopas najprawdopodobniej zabłądzi w przyjemnym samooszukiwaniu się, w kolejnych fantazjach, wyobrażeniach czy iluzjach.
Można sobie łatwo wyobrazić istnienie grup medytacyjnych, których głównym celem będzie oddechowy odlot i nic poza tym. Może zająć to chwilę, zanim nowy członek osiągnie stabilny stopień błogości, jednak po pewnym czasie, mając determinację i przyzwolenie na to by poczuć przyjemność, osoba taka będzie w stanie czerpać radość z tego źródła rozkoszy jakim może stać się oddech. Wielu może być rozczarowanych tym, że Buddha nakazywał swym uczniom świadomie odpuszczać taką przyjemność związaną z oddechem. Jeśli ktoś jest w trakcie treningu (a są nimi wszyscy nieoświeceni) nie może zatrzymać się w połowie drogi i stanąć w miejscu, powinien iść dalej, kontynuując wprowadzanie w życie zaleceń danych przez Nauczyciela. Zatem istotny jest pewien akt woli, to, co chcemy osiągnąć poprzez praktykę. Tutaj rozwija się całość buddyjskiej ścieżki, czyli w skrócie realizacja Czterech Szlachetnych Prawd.
Jeśli Buddha czegoś nie mówi w sutcie nie oznacza to, że jest to nieistotne, bądź, że zaprzecza sobie, albo ignoruje to, bądź też że było to dopisane/wykreślone przez mnichów. Trudno przecież w jednej sutcie, która ma konkretny, szczegółowy przekaz, zawrzeć wszelkie niuanse całości przekazu. W tej sutcie także nie ma wymienionej dukkhi jako czynnika, z którego należy się uwalniać – co nie oznacza, że tak nie jest. Co więcej, czytając tę suttę i mając w pamięci kilka innych mów Buddhy, jak również ogólne podstawy jego nauk, łatwo możemy wczuć się w „ducha” przekazu, to znaczy, zdać sobie sprawę czy konkretna sutta płynie z nurtem Dhammy lub jak porównują to teksty – jest zgodna z ruchem koła Dhammy czy też nie. Ostatecznie nawet Dhammę, jako narzędzie do osiągnięcia celu należy odpuścić. Dopóki tak się nie stanie potrzebujemy poniższych wskazówek.
SN.54.10
Kimila Sutta
Mowa do Kimili
Tłumaczenie na podstawie oryginalnego tekstu w Pāḷi
Oto com usłyszał – pewnego razu Błogosławiony przebywał niedaleko miasta Kimilā, w gaju bambusowym. Tam Błogosławiony zwrócił się do Czcigodnego Kimili: „Jak jest doskonalona, Kimilo, jak praktykowana jest koncentracja dzięki uważność oddechu, dająca wielki rezultat i wielką korzyść?”Gdy było to powiedziane Czcigodny Kimila milczał.
Po raz drógi …pe… Po raz trzeci Błogosławiony zwrócił się do Czcigodnego Kimili: „Jak jest doskonalona, Kimilo, jak praktykowana jest koncentracja dzięki uważność oddechu, dająca wielki rezultat i wielką korzyść?”Po raz trzeci gdy było to powiedziane Czcigodny Kimila milczał.
Gdy to się stało, Czcigodny Ānanda rzekł do Błogosławionego: „Nadarzyła się sposobność, Błogosławiony! Nadarzyła się sposobność, Pomyślnie Przekraczający! Niech Błogosławiony objaśni koncentrację dzięki uważności oddechu. Posłyszawszy od Błogosławionego, mnisi to zapamiętają.
„Zatem, Ānando, słuchaj z należytą uwagą tego co powiem.”
„Tak będzie, Bhante.” Czcigodny Ānanda posłyszał Błogosławionego.
Oto co Błogosławiony powiedział:
Jak jest doskonalona, Ānando, jak praktykowana jest koncentracja dzięki uważność oddechu, dająca wielki rezultat i wielką korzyść? Otóż, Ānando, mnich taki, udaje się w ustępy leśne, u stóp drzewa bądź w pustym pomieszczeniu siada ze skrzyżowanymi nogami, utrzymując wyprostowane ciało i umiejscawia swoją uważność przed sobą, w okolicach twarzy. W ten sposób świadomie wdycha, świadomie wydycha.
[1] Robiąc głęboki wdech, rozumie właściwie: „Robię głęboki wdech”. Robiąc głęboki wydech, rozumie właściwie: „Robię głęboki wydech”.
( …pe… - tak jak w Ekadhamma Sutta (SN.54.01 – Mowa o jednej rzeczy) …pe… )
[16] „Obserwując poniechanie, robię wdech"- tak praktykuje. „Obserwując poniechanie, robię wydech"- tak praktykuje.
[ciało]
Ānando, w każdym momencie mnich:
[1] Robiąc głęboki wdech, rozumie właściwie: „Robię głęboki wdech”. Robiąc głęboki wydech, rozumie właściwie: „Robię głęboki wydech”.
[2] Robiąc płytki wdech, rozumie właściwie: „Robię płytki wdech”. Robiąc płytki wydech, rozumie właściwie: „Robię płytki wydech”.
[3] „Odczuwając całe ciało, robię wdech" - tak praktykuje. „Odczuwając całe ciało, robię wydech"- tak praktykuje.
[4] „Uspokajając wszystkie części ciała, robię wdech” – tak praktykuje. „Uspokajając wszystkie części ciała, robię wydech” – tak praktykuje.
W takim momencie mnich taki, odsuwając tęsknoty i troski w odniesieniu do świata, pilnie i świadomie trwa, dostrzegając z przejrzystym zrozumieniem ciało takie jakim jest. Ānando, jest to pewna jakość wśród innych jakości ciała, a mianowicie powiadam, że jest to wdech i wydech. Dlatego też Ānando, w takim momencie mnich taki, odsuwając tęsknoty i troski w odniesieniu do świata, pilnie i świadomie trwa, dostrzegając z przejrzystym zrozumieniem ciało takie jakim jest.
[uczucia i doznania]
Ānando, w każdym momencie mnich:
[5] „Odczuwając radosne uniesienie, robię wdech"- tak praktykuje. „Odczuwając radosne uniesienie, robię wydech"- tak praktykuje.
[6] „Odczuwając błogość, robię wdech"- tak praktykuje. „Odczuwając błogość, robię wydech"- tak praktykuje.
[7] „Odczuwając złożoności umysłu, robię wdech"- tak praktykuje. „Odczuwając złożoności umysłu, robię wydech"- tak praktykuje.
[8] „Uspokajając wszystkie złożoności umysłu, robię wdech” – tak praktykuje. „Uspokajając wszystkie złożoności umysłu, robię wydech” – tak praktykuje.
W takim momencie mnich taki, odsuwając tęsknoty i troski w odniesieniu do świata, pilnie i świadomie trwa, dostrzegając z przejrzystym zrozumieniem doznania i uczucia takie jakimi są. Ānando, jest to pewna jakość wśród innych jakości doznań i uczuć, a mianowicie powiadam, że jest to dobre przyłożenie uwagi do wdechu i wydechu. Dlatego też Ānando, w takim momencie mnich taki, odsuwając tęsknoty i troski w odniesieniu do świata, pilnie i świadomie trwa, dostrzegając z przejrzystym zrozumieniem doznania i uczucia takie jakimi są.
[umysł]
Ānando, w każdym momencie mnich:
[9] „Odczuwając umysł, robię wdech"- tak praktykuje. „Odczuwając umysł, robię wydech"- tak praktykuje.
[10] „Zadowalając umysł, robię wdech"- tak praktykuje. „Zadowalając umysł, robię wydech"- tak praktykuje.
[11] „Skupiając umysł, robię wdech"- tak praktykuje. „Skupiając umysł, robię wydech"- tak praktykuje.
[12] „Wyswabadzając umysł, robię wdech"- tak praktykuje. „Wyswabadzając umysł, robię wydech"- tak praktykuje.
W takim momencie mnich taki, odsuwając tęsknoty i troski w odniesieniu do świata, pilnie i świadomie trwa, dostrzegając z przejrzystym zrozumieniem umysł taki jakim jest. Nie ma mowy o uważności oddechu w kimś, kto gubi uważność, w kim brak przejrzystego zrozumienia. Dlatego też Ānando, w takim momencie mnich taki, odsuwając tęsknoty i troski w odniesieniu do świata, pilnie i świadomie trwa, dostrzegając z przejrzystym zrozumieniem umysł taki jakim jest.
[natura zjawisk]
Ānando, w każdym momencie mnich:
[13] „Obserwując niestałość, robię wdech"- tak praktykuje. „Obserwując niestałość, robię wydech"- tak praktykuje.
[14] „Obserwując wyczerpanie żądzy1 robię wdech"- tak praktykuje. „Obserwując wyczerpanie żądzy, robię wydech"- tak praktykuje.
[15] „Obserwując zanikanie,2 robię wdech"- tak praktykuje. „Obserwując zanikanie, robię wydech"- tak praktykuje.
[16] „Obserwując poniechanie,3 robię wdech"- tak praktykuje. „Obserwując poniechanie, robię wydech"- tak praktykuje.
W takim momencie mnich taki, odsuwając tęsknoty i troski w odniesieniu do świata, pilnie i świadomie trwa, dostrzegając z przejrzystym zrozumieniem naturę zjawisk taką jaka jest. Ten kto porzucił wszelkie tęsknoty i troski jest w posiadaniu mądrego postrzegania i dobrego zrównoważenia. Dlatego też Ānando, w takim momencie mnich taki, odsuwając tęsknoty i troski w odniesieniu do świata, pilnie i świadomie trwa, dostrzegając z przejrzystym zrozumieniem naturę zjawisk taką jaka jest.
Ānando, przypuśćmy że na skrzyżowaniu dróg będzie spory kopiec ziemi. Jeśli przejedzie tamtędy wóz lub rydwan ze wschodu, zachodu, północy lub południa, za każdym razem zmniejszy nieco ten kopiec ziemi. W ten sam sposób, Ānando, jeśli mnich trwa, obserwując ciało takie jakim jest, uczucia i doznania takie jakimi są, umysł taki jakim jest, naturę zjawisk taką jaka jest, zmniejsza złe i niepożyteczne stany.4
Chcąc wykorzystać część lub całość tego dzieła, należy używać licencji GFDL:
Udziela się zgody na kopiowanie, dystrybucję lub/i modyfikację tego tekstu na warunkach licencji GNU Free Documentation License w wersji 1.2 lub nowszej, opublikowanej przez Free Software Foundation.
Można także użyć następującej licencji Creative Commons:
Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Na tych samych warunkach 3.0
Oryginał można znaleźć na tej stronie: http://www.tipitaka.org/romn/cscd/s0305m.mul0.xml
Redakcja portalu tłumaczeń buddyjskich: http://SASANA.PL/
Tłumaczenie: Piotr Jagodziński