Saddhā

Wiara, Zaufanie. Powiedziane jest, że Buddysta posiada wiarę jeżeli "wierzy on w Oświecenie Doskonałego (Buddhy)" (M 53; A.V, 2) lub w Trzy Klejnoty (patrz ti-ratana) poprzez przyjęcie w nich Schronienia (patrz ti-saran.a).

Jego wiara jednak powinna być "uzasadniona i zakorzeniona w zrozumieniu" (ākāravatī saddhā dassanamūlikā, M. 47) i zaleca się by poznawał i sprawdzał przedmiot swej wiary (M. 47, 95). Buddyjska wiara nie jest w konflikcie z duchem dociekania. Dopuszcza się “wątpliwość wobec rzeczy wątpliwych” (A. II, 65; S. XLII, 13) i zachęca się do ich sprawdzania. Zdolność Wiary (saddhindriya) powinna być zrównoważona poprzez Mądrość (paññindriya, patrz indriya-samatta). Powiedziane jest: “Mnich, który posiada zrozumienie ustanawia soją wiarę zgodnie ze zrozumieniem" (S. XLVIII, 45). Poprzez mądrość i zrozumienie wiara staje się wewnętrzną pewnością i opartym na własnym doświadczeniu trwałym przekonaniem.

Zgodnie z wyjaśnieniami zawartymi w komentarzach wiara jest nazywana nasieniem (Sn. v. 77) wszystkich korzystnych stanów ponieważ natchniewa ona umysł Pewnością (okappana, pasādha) i Determinacją (adhimokkha) do Przeprawy (pakkhandhana, patrz M. 122) przez powódź San.sāry.

Niewzruszona wiara jest uzyskiwana przy osiągnięciu pierwszego stopnia świętości Wkraczania-w-strumień (Sotāpatti, patrz ariya-puggala), gdy zostaje wyeliminowany czynnik sceptycznego wątpienia (vicikicchā, patrz sam.yojana). Niewzruszone Pewność (avecca-pasāda) odnośnie Trzech Klejnotów jest jednym z charakterystycznych cech Wstępującego-w-strumień (Sotāpannassa angāni).

Wiara jest mentalnym składnikiem obecnym przy wszystkich karmicznie korzystnych i odpowiadających im neutralnych świadomościach (patrz Tabela II). Jest ona jednym z czterech Strumieni Zasługi (puñña-dhārā), jedną z pięciu duchowych Zdolności (indriya), duchowych Mocy (bala), Elementów Wysiłku (padhāniyanga) i jednym z siedmiu Skarbów (dhana).

Patrz ”Faith in the Buddha's Teaching” autorstwa Soma Thera (WHEEL 262). "Does Saddhā mean Faith?' autorstwa Ñān.amoli Thera (WHEEL 52/53).

POWRÓT