^{Przed rozpoczęciem nauki:}

<sup>1. zapoznaj się z zasadami wymowy http://sasana.wikidot.com/kieszonkowy-slownik-palijsko-polski
2. przeczytaj jakich form zapisu używamy na stronie: http://sasana.wikidot.com/kieszonkowy-slownik-palijsko-polski#toc3
3. warto także poznać podstawy Dhammy Buddhy, badania na ten temat można zacząć tu: http://sasana.wikidot.com/jak-zaczac</sup>

LEKCJA 1

SŁOWNICTWO

1. Rzeczowniki rodzaju męskiego zakończone na - a:

Buddha [wym. bu-dʰa]
Przebudzony
^{nazwa funkcyjna istoty, która potrafi w pełni wyłożyć Dhammę, dzięki której inne istoty także mogą wyzwolić się z saṃsāry; błędne tłumaczenie jako "oświecony"; Siddhāttha Gotama mając 35 lat stał się Buddhą, którego Nauka (Sāsana) trwa do dziś}

Tathāgata / Sugata [wym. tatʰaagata / sugata]
Ten Który Przeszedł / Błogosławiony

Manussa [wym. manussa]
człowiek, istota ludzka

Nara [wym. nara]
mężczyzna
^{w oryg. znaczeniu - mężny bohater, później - osoba, człowiek, istota ludzka}

Purisa [wym. purisa]
mężczyzna
^{w przeciwieństwie do itthi - kobiety; także w rozumieniu: sługa}

Kassaka [wym. kassaka]
rolnik, chłop

Brāhmaṇa [wym. braahmana]
Bramin, brahman; święta osoba
^{jedna z czterech kast (vaṇṇa – dosł. kolor) w dawnych Indiach, kasta kapłanów; często synonim arahanta}

Putta [wym. pu-ta]
syn, dziecko

Mātula [wym. maatula]
wuj (brat matki)

Kumāra [wym. kumaara]
chłopiec

Vāṇija [wym. waanidzia]
kupiec
^{jedna z czterech kast (vaṇṇa – dosł. kolor) w dawnych Indiach, kasta handlowców}

Bhūpāla [wym. bʰuupaala]
król
^{(dosł. bhū - ziemia + pāla - piastun, strażnik)}

Sahāya / Sahāyaka [wym. sahaaja / sahaajaka]
przyjaciel, kompan
^{(dosł. saha - przedrostek znaczący "wraz", "z" + i - iść)}

Mitta [wym. mi-ta]
przyjaciel, sprzymierzeniec
^{(etym. prawdopodobnie od metta - miłująca dobroć)}

Czasowniki

Bhāsati [wym. bʰaasati]
^1. mówić, głosić ^2. błyszczeć

Pacati [wym. paciati]
gotować, piec

Kasati [wym. kasati]
orać

Bhuñjati [wym. bʰuńdziati]
^1. jeść, spożywać; ^2. używać, czerpać przyjemność; ^3. czyścić

Sayati [wym. sajati]
spać, leżeć

Passati [wym. passati]
^1. widzieć, patrzeć, spostrzegać; ^2. rozumieć

Chindati [wym. ćʰindati]
ciąć, łamać, niszczyć

Gacchati [wym. ga-ciati]
iść, chodzić, pójść

Āgacchati [wym. aaga-ciati]
^1. przyjść ^2. dostać, zasłużyć sobie ^3. dojść (do wniosku)

Dhāvati [wym. dʰaawati]
^1. biec; ^2. uciekać; ^3. przemywać

2. Odmiana rzeczowników rodzaju męskiego zakończonych na - a:

Mianownik:

Mianownik liczby pojedynczej tworzy się dodając końcówkę -o do tematu rzeczownika.
Mianownik liczby mnogiej tworzy się dodając końcówkę -ā do tematu rzeczownika.
Odmieniony w ten sposób rzeczownik jest używany jako podmiot zdania.

Liczba pojedyncza

1. nara + o = naro
2. mātula + o = mātulo
3. kassaka + o = kassako

Liczba mnoga

1. nara + ā = narā
2. mātula + ā = mātulā
3. kassaka + ā = kassakā

3. Czas teraźniejszy, trzecia osoba, liczba pojedyncza i mnoga czasowników.

Wymienione czasowniki bhāsa, paca, kasa są tematami czasowników, - ti jest końcówką tworzącą czas teraźniejszy trzeciej osoby liczby pojedynczej.
Czas teraźniejszy trzeciej osoby liczby mnogiej tworzy się dodając końcówkę - nti do tematu czasownika.

Liczba pojedyncza:

bhāsati - On mówi.
pacati - On gotuje.
kasati - On orze.

Liczba mnoga:

bhāsanti - Oni mówią.
pacanti - Oni gotują.
kasanti - Oni orzą.

4. Przykłady zdań:

Liczba pojedyncza:

1. Naro bhāsati – Mężczyzna mówi.
2. Mātulo pacati – Wuj gotuje.
3. Kassako kasati – Rolnik orze.

Liczba mnoga:

1. Narā bhāsanti – Mężczyźni mówią.
2. Mātulā pacanti – Wujowie gotują.
3. Kassakā kasanti – Rolnicy orzą.

Ćwiczenie 1 :

5. Przetłumacz na polski:

1. Bhūpālo bhuñjati.
2. Puttā sayanti.
3. Vāṇijā sayanti.
4. Buddho passati.
5. Kumāro dhāvati.
6. Mātulo kasati.
7. Brāhmaṇā bhāsanti.
8. Mittā gacchanti
9. Kassakā pacanti.
10. Manusso chindati.
11. Purisā dhāvanti.
12. Sahāyako bhuñjati.
13. Tathāgato bhāsati.
14. Naro pacati.
15. Sahāyā kasanti.
16. Sugato āgacchati.

6. Przetłumacz na pāḷijski:

1. Synowie biegną.
2. Wuj patrzy.
3. Przebudzony przychodzi.
4. Chłopcy jedzą.
5. Kupcy idą.
6. Mężczyzna śpi.
7. Królowie idą.
8. Bramin tnie.
9. Przyjaciele mówią.
10. Rolnik orze.
11. Kupiec przychodzi.
12. Synowie tną.
13. Wujowie mówią.
14. Chłopak biegnie.
15. Przyjaciel mówi.
16. Przebudzony widzi.

Zobacz odpowiedzi: Klucz do Podstaw pāḷijskiego