_MN.122

Mahāsuññata Sutta

Wielka Rozprawa o Pustce

Tłumaczenie: Varapanyo

alternatywne tłumaczenie: Kowalewski

1 Tak usłyszałem. Przy pewnej okazji Zrealizowany mieszkał w kraju Sakyan w Kapilavatthu, w parku Nigrodha.

2 O pranku, Zrealizowany ubrał się i zabierając swoją miskę i zewnętrzną szatę udał się do Kapilavatthu na żebraczy obchód. Kiedy wrócił z żebraczego obchodu, po posiłku, udał się spędzić dzień w bytowisku Kalakhemaka Sakyan. Przy tej okazji jednakże, było przygotowanych wiele miejsc do zamieszkania w bytowisku Kalakhemaka. Kiedy Zrealizowany to zobaczył, pomyślał:"Wiele miejsc jest przygotowanych w bytowisku Kalakhemaka, czy wielu mnichów tam mieszka?"

3 I przy tej okazji czcigodny Ananda wraz z wieloma mnichami był zaangażowany w szycie szat w bytowisku Ghata. Wieczorem Zrealizowany wstał z medytacji i udał się do Ghata i po dojściu, usiadł na przygotowanym miejscu. Kiedy to uczynił Zrealizowany odezwał się do czcigodnego Anandy:"Wiele miejsc jest przygotowanych w bytowisku Kalakhemaka, czy wielu mnichów tam mieszka?"

4 "Wiele miejsc, panie, jest przygotowanych w bytowisku Kalakhemaka i wielu mnichów tam mieszka. Panie, czas na szycie szat jest nam dozwolony".

5 "Anando, mnich nie jaśnieje przez umiłowanie towarzystwa, cieszenie się towarzystwem, poświęcenie towarzystwu, cieszenie się społecznością, radowanie się społecznością, znajdywanie satysfakcji w społeczności.

6 W rzeczy samej, Anando, ten mnich, rozmiłowany w towarzystwie, cieszący się towarzystwem, poświęcający się towarzystwu, cieszący się społecznością, radujący się społecznością, znajdujący satysfakcję w społeczności - by doszedł do uzyskania błogosławieństwa wyrzeczenia, błogosławieństwa odosobnienia, błogosławieństwa spokoju, błogosławieństwa oświecenia, na życzenie, bez kłopotów i w pełni - to niemożliwe. Ale gdy mnich żyje samotnie, poza społecznością, to może on oczekiwać, że dojdzie do uzyskania błogosławieństwa wyrzeczenia, błogosławieństwa odosobnienia, błogosławieństwa spokoju, błogosławieństwa oświecenia, na życzenie, bez kłopotów i w pełni - to możliwe.

7 W rzeczy samej, Anando, ten mnich, rozmiłowany w towarzystwie, cieszący się towarzystwem, poświęcający się towarzystwu, cieszący się społecznością, radujący się społecznością, znajdujący satysfakcję w społeczności, by wkroczył i trwał w czasowym, czy trwałym wyzwoleniu umysłu - to niemożliwe. Ale gdy mnich żyje samotnie, poza społecznością, to może on oczekiwać, że wkroczy i będzie trwał w czasowym czy trwałym i niezachwianym wyzwoleniu umysłu - to możliwe.

8 Nie widzę Anando nawet jednej materialnej formy przez której zmianę i przekształcenie nie powstałby żal i płacz, ból i smutek w tym kto rozmiłował się niej i czerpał z tego radość.

9 Ale jest przebywanie, odkryte przez Tathagatę, mianowicie wejście i trwanie w pustce wewnętrznej przez nie wnoszenie do umysłu żadnych znaków. Jeżeli Tathagata trwa tak w tym przebywaniu i jest odwiedzany przez mnichów czy mniszki, przez świeckich wyznawców, mężczyzn i kobiety, przez nauczycieli innych sekt lub ich zwolenników, to przy takich okazjach, gdyż jego umysł dąży do odosobnienia, jest oderwany, rozmiłowany w wyrzeczeniu i zakończył ze wszelkimi stanami wywołującymi skazy, Tathagata będzie dawał tylko taką mowę która jest związana z wyproszeniem.

10 Zatem Anando, jeżeli mnich pragnie;"Żebym potrafił wejść i trwać w pustce wewnętrznej", to ten mnich powinien uspokoić, ustabilizować, zjednoczyć i skoncentrować umysł wewnętrznie.

11 A jak Anando mnich uspokaja, stabilizuje, jednoczy swój umysł wewnętrznie? Tu Anando, mnich odłączony od zmysłowych pożądań, odłączony od niekorzystnych stanów, wkracza i trwa w pierwszej jhanie, z towarzyszącym temu myśleniem i rozważaniem i błogością i przyjemnością zrodzonymi z odosobnienia. Po uspokojeniu myślenia i rozważania wkracza on i trwa w drugiej jhanie z pewnością siebie i z zjednoczonym umysłem, bez myślenia i rozważania z błogością i przyjemnością zrodzonymi z koncentracji. Z odejściem błogości trwając w równowadze, uważny i w pełni rozważny ciągle odczuwając przyjemność cielesną, mnich wkracza i trwa w trzeciej jhanie, na temat której szlachetni powiadają:'Ten ma przyjemne przebywanie, kto zrównoważony i uważny'. Po zaniechaniu przyjemności i bólu z uprzednim zanikiem radości i smutku, wkracza i trwa w czwartej jhanie, charakteryzującej się ani-bólem-ani-przyjemnością, i z oczyszczoną uważnością dzięki równowadze. Tak Anando mnich uspokaja, stabilizuje, jednoczy swój umysł wewnętrznie.

12 Skłania on swój umysł do wewnętrznej pustki. Gdy tak skłania swój umysł do wewnętrznej pustki, jego umysł ciągle nie wkracza w pustkę wewnętrzną ani nie staje się spokojnym, ustabilizowanym i zdecydowanym. Kiedy tak się dzieje, Anando, mnich rozumie tak: "Podczas skłaniania umysłu do wewnętrznej pustki, mój umysł nie wkracza w pustkę wewnętrzną, ani nie staje się spokojny, ustabilizowany i zjednoczony i zdecydowany". Tak jest tego w pełni świadomy. Skłania on swój umysł do pustki zewnętrznej … Skłania swój umysł do pustki wewnętrznej i zewnętrznej.

13 Skłania swój umysł do niewzruszonego. Gdy tak skłania swój umysł do niewzruszonego, jego umysł ciągle nie wkracza w niewzruszone ani nie staje się spokojny, ustabilizowany i zdecydowany. Kiedy tak się dzieje, Anando, mnich rozumie tak: "Podczas skłaniania umysłu do niewzruszonego, mój umysł ciągle nie wkracza w niewzruszone, ani nie staje się spokojny, ustabilizowany i zdecydowany. Tak jest tego w pełni świadomy.

14 Ten mnich, Anando, musi kontynuować uspokajanie, stabilizację i jednoczenie umysłu i koncentrowanie swego umysłu wewnętrznie na tym samym obiekcie koncentracji jak uprzednio.

15 Skłania on swój umysł do pustki wewnętrznej. Gdy tak skłania on swój umysł do pustki wewnętrznej, jego umysł wkracza w pustkę wewnętrzną, staje się spokojny, stabilny i zdecydowany. Tak jest tego w pełni przytomny. Skłania on swój umysł do pustki zewnętrznej … Skłania on swój umysł do pustki wewnętrznej i zewnętrznej …

16 Skłania on swój umysł do niewzruszonego. Gdy tak skłania swój umysł do niewzruszonego, jego umysł wkracza w niewzruszone, staje się spokojny, stabilny i zdecydowany. Kiedy tak się dzieje Anando, mnich rozumie tak:"Podczas skłaniania umysłu do niewzruszonego, mój umysł wkroczył do niewzruszonego, stał się spokojny, stabilny i zdecydowany". Tak jest tego w pełni świadomy..

17 Jeżeli Anando przebywając w ten sposób umysł mnicha skłania się do spaceru, idzie on: "Spacerując tak, złe niekorzystne stany światowego pożądania i smutku nie nawiedzą mnie". Tak jest tego w pełni świadomy..

18-20 Jeżeli Anando przebywając w ten sposób, umysł mnicha skłania się do postoju … siedzenia … leżenia …

21 Jeżeli Anando przebywając w ten sposób, umysł mnicha skłania się do mowy, rozważa on:"Taka mowa jest nieszlachetna, wulgarna, niska i prowadzi do szkody, nie do wyobcowania, zaniku, uspokojenia, bezpośredniej wiedzy, oświecenia, wygaszenia, mianowicie rozmowa o królach, złodziejach, ministrach, armiach, alarmach, bitwach, jedzeniu, piciu, ubraniach, łóżkach, girlandach, perfumach, krewnych, wehikułach, wsiach, miastach, krajach, kobietach, bohaterach, mieszkańcach ulicy, studniach, martwych, trywialnościach, powstaniu świata, powstaniu morza, czy rzeczy są czy ich nie ma - takiej mowy nie będę podejmował".

22 Ale Anando rozważa on tak: "Taka mowa dotyczy ścierania, przedkłada uwolnienie umysłu, prowadzi do całkowitego wyobcowania, zaniku, wstrzymania, uspokojenia, bezpośredniej wiedzy, oświecenia, do wygaszenia, mianowicie rozmowa o ograniczeniu potrzeb, o zadowoleniu, odosobnieniu, izolacji od kontaktu, moralnego prowadzenia się, koncentracji, zrozumienia, wyzwolenia, wiedzy i wizji dotyczącej wyzwolenia, taką mowę będę podejmował". Tak jest tego w pełni przytomny.

23 Anando, jeżeli przebywając tak umysł mnicha skłania się ku myśleniu, rozważa on: "Takie myśli są nieszlachetne, wulgarne, niskie i prowadzą do szkody, nie do obrzydzenia, zaniku, uspokojenia, bezpośredniej wiedzy, oświecenia, wygaszenia, mianowicie myśli pożądania, złej woli i okrucieństwa - takich myśli nie będę podejmował". Tak jest tego w pełni świadomy.

24 Ale Anando, rozważa on:"Takie myśli są szlachetne, prowadzą poza koło odrodzin, prowadzą do destrukcji cierpienia dla tego kto je praktykuje, mianowicie myśli o wyrzeczeniu, nie-złej woli, nie- okrucieństwie - takie myśli będę podejmował. Tak jest tego w pełni przytomny.

25 Jest Anando pięć strun zmysłowych przyjemności. Jakie pięć? Materialne formy poznawane przez oko, poszukiwane, upragnione, miłe, gratyfikujące, stowarzyszone z pożądaniem i generujące chciwość. Dźwięki poznawane przez ucho … Zapachy poznawane przez nos … Smaki poznawane przez język … Dotykalne obiekty poznawane przez ciało, poszukiwane, upragnione, miłe, gratyfikujące, stowarzyszone z pożądaniem i generujące chciwość. Takie jest pięć strun zmysłowych przyjemności, które mnich powinien nieustannie badać tak: "Czy powstaje we mnie jakiekolwiek mentalne przywiązanie dotyczące jakiegokolwiek źródła skaz wśród tych pięciu strun zmysłowych przyjemności?"

26 Anando, gdy badając tak mnich rozumie:"Są we mnie mentalne przywiązania dotyczące pewnych źródeł skaz wśród tych pięciu strun zmysłowych przyjemności", wtedy mnich rozumie tak: "Chęć i pożądanie tych pięciu strun zmysłowych przyjemności nie zostały u mnieporzucone". Tak jest tego w pełni świadomy.

27 Ale Anando, jeżeli mnich podczas badania rozumie:"Nie powstają we mnie żadne mentalne przywiązania dotyczące jakichkolwiek źródeł skaz wśród tych pięciu strun zmysłowych przyjemności"- wtedy mnich rozumie tak: "Chęć i pożądanie tych pięciu strun zmysłowych przyjemności są u mnie porzucone". Tak jest tego w pełni świadomy.

28 Jest Anando pięć agregatów utrzymywania, których pojawianie się i zanik mnich powinien kontemplować tak: "To materia, tak powstaje, tak zanika, to uczucie, tak powstaje, tak zanika, to percepcja, tak powstaje, tak zanika, to determinacje, tak powstają, tak zanikają, to świadomość, tak powstaje, tak zanika.

29 U tego kto trwa kontemplując pojawianie się i zanik tych pięciu agregatów utrzymywania, wyobrażenie "jestem" bazujące na tych pięciu agregatach utrzymywania, jest porzucone. Kiedy tak jest, ten mnich rozumie: "Wyobrażenie 'jestem' bazujące na tych pięciu agregatach, utrzymywania jest u mnie porzucone". Tak jest tego w pełni świadomy..

30 To Anando stany w pełni korzystne, niedostępne Marze Złemu.

31 Jak uważasz Anando, z jakiego powodu uczeń szuka towarzystwa Mistrza, co nawet bez zaproszenia jest usprawiedliwione?"

32 "Nasze idee panie, są zakorzenione w Zrealizowanym, Zrealizowany jest ich liderem, Zrealizowany jest dla nich schronieniem. Byłoby dobrze gdyby Zrealizowany odkrył znaczenie tych słów aby mnisi mogli je zapamiętać".

33 "Uczeń, Anando, nie jest usprawiedliwiony by szukać Mistrza w dla ekspozycji, rozpraw i stwierdzeń. Czemu? Przez długi czas te doktryny były przez ciebie słyszane, umieszczone w umyśle, recytowane słownie, przeglądane w umyśle, w pełni opanowane przez zrozumienie. Ale taka mowa jak ta dotycząca ścierania, faworyzująca uwalnianie umysłu, prowadząca do całkowitego wyobcowania, zaniku, wstrzymania, uspokojenia, bezpośredniej wiedzy, oświecenia, ograniczania potrzeb, zadowolenia, odosobnienia, koncentracji, zrozumienia, wyzwolenia, wiedzy i wizji dotyczącej wyzwolenia - z powodów takiej mowy, Anando, uczeń jest usprawiedliwiony by szukać towarzystwa Mistrza, nawet gdy niezapraszany.

34 Kiedy tak jest, że dochodzi do porażki nauczyciela, do porażki ucznia i do porażki trwającego w świętym życiu?

35 Jak dochodzi do porażki nauczyciela? Tu Anando pewien nauczyciel udaje się w odosobnione miejsce, do lasu, korzenia drzewa, skały, górskiej jaskini, terenu cmentarnego, leśnej samotni, otwartej przestrzeni, stogu siana. Kiedy tak trwa w odosobnieniu, mnisi i świeccy z miasta i wsi odwiedzają go. I dzieje się, że idzie on błędną drogą, pożąda, poddaje się pragnieniu i powraca do obfitości. Ten nauczyciel przegrał porażką nauczyciela. Został obalony przez złe niekorzystne stany przynoszące skalania, powodujące kontynuację istnienia, prowadzące do żałości, owocujące bólem i generujące przyszłe narodziny, starość i śmierć. Tak Anando dochodzi do porażki nauczyciela.

36 A jak dochodzi do porażki ucznia? Uczeń tego nauczyciela, naśladując odosobnienie nauczyciela udaje się w odosobnione miejsce, do lasu, korzenia drzewa, skały, górskiej jaskini, terenu cmentarnego, leśnej samotni, otwartej przestrzeni. Kiedy tak trwa w odosobnieniu, mnisi i świeccy z miasta i wsi odwiedzają go. I dzieje się, że idzie on błędną drogą, pożąda, poddaje się pragnieniu i powraca do obfitości. Ten uczeń przegrał porażką nauczyciela. Został obalony przez złe niekorzystne stany przynoszące skalania, powodujące kontynuację istnienia, prowadzące do żałości, owocujące bólem i generujące przyszłe narodziny, starość i śmierć. Tak Anando dochodzi do porażki ucznia.

37 A jak dochodzi do porażki trwającego w świętym życiu? Tu Anando, Tathagata pojawia się na świecie, Zrealizowany, Całkowicie Przebudzony, obdarzony jasną wizją, moralny w prowadzeniu się, wzniosły, znawca światów, nieporównywalny lider ludzi do ujarzmienia, nauczyciel bogów i ludzi, przebudzony, zrealizowany. Udaje się on w odosobnione miejsce, do lasu, korzenia drzewa, skały, górskiej jaskini, terenu cmentarnego, leśnej samotni, otwartej przestrzeni, stogu siana. Kiedy trwa tak w odosobnieniu, mnisi i świeccy z miasta odwiedzają go. Kiedy tak się dzieje, nie idzie on błędną drogą, nie pożąda, nie poddaje się pragnieniu, nie wraca do obfitości. Ale jego uczeń naśladuje go, udaje się na odosobnienie. Gdy tak trwa w odosobnieniu, mnisi i świeccy z miasta i wioski odwiedzają go. Kiedy tak się dzieje, idzie on błędną drogą, pożąda, poddaje się pragnieniu i wraca do obfitości. Ten trwający w świętym życiu, Anando, jest określany jako przegrany porażką trwającego w świętym życiu. Został obalony przez złe, niekorzystne stany, przynoszące skalania, powodujące kontynuację istnienia, prowadzące do żałości, owocujące bólem i generujące przyszłe narodziny, starość i śmierć. Tak Anando dochodzi do porażki trwającego w świętym życiu. I tu Anando, porażka tego kto trwa w czystymświętym życiu ma bardziej bolesny rezultat, bardziej gorzki rezultat, niż porażka nauczyciela lub porażka ucznia i prowadzi nawet do piekła.

38 I dlatego Anando, odnoś się do Mistrza przyjaźnie a nie wrogo, a będzie to na długo na twoją korzyść i szczęście.

39 A jak Anando, uczniowie odnoszą się wrogo do Mistrza a nie przyjaźnie? Tu współczujący i pragnący ich szczęścia Mistrz uczy ich Dhammy: 'To dla waszego dobra, to dla waszego szczęścia'. Jego uczniowie nie chcą słuchać, nie nadstawiają uszu, nie skłaniają umysłów ku poznaniu, błądzą, odchodzą od nauczania Mistrza. Tacy uczniowie odnoszą się wrogo do Mistrza, a nie przyjaźnie.

40 A jak Anando, uczniowie odnoszą się do Mistrza przyjaźnie a nie wrogo? Tu Anando, współczujący i szukający ich dobra Mistrz uczy Dhammy:'To dla waszego dobra, to dla waszego szczęścia'. Jego uczniowie chcą słuchać, nadstawiają uszu, skłaniają umysł ku poznaniu, nie błądzą, nie odchodzą od nauczania Mistrza. Tacy uczniowie odnoszą się do Mistrza przyjaźnie a nie wrogo. Dlatego Anando, odnoś się do mnie przyjaźnie a nie wrogo, a będzie to na długo na twoją korzyść i szczęście.

41 Nie będę traktował cię Anando jak garncarz traktuje surową glinę. Częstokroć upominając, będę mówił do ciebie, Anando, częstokroć testując. Ten kto jest wytrzymały, przejdzie test". Oto co powiedział Zrealizowany. Ananda był zadowolony i uradowany słowami Zrealizowanego.