_MN.002

Sabbāsava Sutta

Sutta o wzburzeniach

Tłumaczenie: Agrios

alternatywne tłumaczenie: Varapanyo | Jagodziński | Siristru

Oto co usłyszałem:
Pewnego razu Błogosławiony zatrzymał się w pobliżu Savatthi, przy gaju Jety, koło klasztoru Anathapindiki. Tam zwrócił się do mnichów:
"Mnisi!"
"Tak, Panie." - odpowiedzieli mnisi.
Błogosławiony powiedział:
"Mnisi, koniec wzburzeń jest dla tego który wie i widzi, nie dla tego który nie wie i nie widzi. Dla tego który co wie i widzi? Właściwie skierowaną uwagę i niewłaściwie skierowaną uwagę.

Kiedy mnich kieruje uwagę niewłaściwie, powstają nowe wzburzenia, a istniejące się wzmacniają. Kiedy mnich kieruje uwagę właściwie, nie powstają nowe wzburzenia, a istniejące zostają porzucone. Istnieją wzburzenia które mogą być porzucone dzięki widzeniu, są też takie które mogą być porzucone dzięki powściągliwości, są też takie które mogą być porzucone dzięki użyciu, są też takie które mogą być porzucone dzięki tolerowaniu, są też takie które mogą być porzucone dzięki unikaniu, są też takie które mogą być porzucone dzięki zniszczeniu, są też takie które mogą być porzucone dzięki rozwijaniu.
Które wzburzenia mogą być porzucone dzięki widzeniu?
W sytuacji kiedy niepouczony, pospolity człowiek który nie ma szacunku dla szlachetnych, nie ma pojęcia o ich nauczaniu i dyscyplinie, nie rozróżnia, które rzeczy są warte uwagi, a które nie są warte uwagi. W tej sytuacji, nie kieruje on uwagi na rzeczy warte uwagi, a kieruje uwagę na rzeczy niewarte uwagi.

Które to rzeczy nie są warte uwagi, z tych na które skierował uwagę?
Wszystkie te, które kiedy skierował na nie uwagę, wzburzyły w nim niewzburzoną zmysłowość i wszystkie te, które bardziej wzburzyły już wzburzoną zmysłowość. Te, które spowodowały że niepowstałe dotychczas wzburzenie trwania powstało, albo powstałe wzburzenie trwania zostało jeszcze bardziej wzburzone. Te, które spowodowały że niepowstałe dotychczas wzburzenie ignorowania powstało, albo powstałe wzburzenie ignorowania zostało jeszcze bardziej wzburzone. To właśnie są rzeczy niewarte uwagi, z tych na które skierował uwagę.

Które to rzeczy są warte uwagi, z tych na które nie skierował uwagi?
Wszystkie te, które kiedy skierował na nie uwagę, nie wzburzyły w nim niewzburzonej zmysłowości i wszystkie te, które już wzburzoną zmysłowość zniweczyły. Te, które spowodowały że niepowstałe dotychczas wzburzenie trwania nie powstało, albo powstałe wzburzenie trwania zostało zniweczone. Te, które spowodowały że niepowstałe dotychczas wzburzenie ignorowania nie powstało, albo powstałe wzburzenie ignorowania zostało zniweczone. To właśnie są rzeczy warte uwagi, z tych na które nie skierował uwagi. Przez to, że kieruje uwagę na rzeczy niewarte uwagi i przez to, że nie kieruje uwagi na rzeczy warte uwagi, tak niepowstałe wzburzenia powstają w nim jak i powstałe już wzburzenia ulęgają zwiększeniu.

Oto jak kieruje on uwagę w sposób niewłaściwy:
"Czy byłem w przeszłości?, czy nie było mnie w przeszłości?, czym byłem w przeszłości?, jak byłem w przeszłości?, będąc czym, byłem w przeszłości?, czy będę w przyszłości?, czy nie będzie mnie w przyszłości?, czym będę w przyszłości?, jak będę w przyszłości?, będąc czym, będę w przyszłości?"
Albo, ma dylemat z teraźniejszością:
"Czy jestem?, czy mnie nie ma?, czym jestem?, jak jestem?, gdzie się zaczynam i gdzie się kończę?"
Kiedy tak właśnie niewłaściwie kieruje on uwagę, powstaje w nim jeden z sześciu poglądów: Pogląd, że 'mam jaźń' powstaje w nim jako prawdziwy i ustabilizowany, albo pogląd, że 'nie mam jaźni' powstaje w nim jako prawdziwy i ustabilizowany. Pogląd, że 'właśnie dzięki jaźni czuję, że mam jaźń' powstaje w nim jako prawdziwy i ustabilizowany, albo pogląd, że 'właśnie dzięki jaźni czuję, że nie mam jaźni' powstaje w nim jako prawdziwy i ustabilizowany, albo pogląd, że 'właśnie dzięki brakowi jaźni czuję, że mam jaźń' powstaje w nim jako prawdziwy i ustabilizowany. Albo ma jeszcze następujący pogląd: 'ta moja jaźń, to co wie, to co posiada wrażliwość i rozróżnia dobro od zła, to jest moja dusza, która jest stała, wieczna, nieśmiertelna, niezmienna, i pozostanie taka jak jest na zawsze.'

To jest gąszcz poglądów, chaszcze poglądów, skrzywienie poglądów, spazmy poglądów i kajdany poglądów. W kajdanach tych poglądów, niepouczony, pospolity człowiek nie jest wolny od zradzania, starzenia i śmierci, od żalu, rozpaczy, bólu, stresu i desperacji. Nie jest wolny - mówię wam - od cierpienia i stresu!
Właściwie pouczony uczeń szlachetnych, który ma dla nich należny szacunek, zna Nauczanie i Dyscyplinę - rozróżnia rzeczy warte uwagi i te niewarte uwagi. Rozróżniwszy, nie zważa na rzeczy niewarte uwagi i zważa tylko na rzeczy warte uwagi.

Które to rzeczy nie są warte uwagi, na które nie skierował uwagi?
Wszystkie te, które kiedy by skierował na nie uwagę, wzburzyły by w nim niewzburzoną zmysłowość i wszystkie te, które bardziej wzburzyły by już wzburzoną zmysłowość. Te, które spowodowały by że niepowstałe dotychczas wzburzenie trwania powstało by, albo powstałe wzburzenie trwania zostało by jeszcze bardziej wzburzone. Te, które spowodowały że niepowstałe dotychczas wzburzenie ignorowania powstało by, albo powstałe wzburzenie ignorowania zostało by jeszcze bardziej wzburzone. To właśnie są rzeczy niewarte uwagi, na które nie skierował uwagi.

Które to rzeczy są warte uwagi, na które skierował uwagę?
Wszystkie te, które kiedy skierował na nie uwagę, nie wzburzyły w nim niewzburzonej zmysłowości i wszystkie te, które już wzburzoną zmysłowość zniweczyły. Te, które spowodowały że niepowstałe dotychczas wzburzenie trwania nie powstało, albo powstałe wzburzenie trwania zostało zniweczone. Te, które spowodowały że niepowstałe dotychczas wzburzenie ignorowania nie powstało, albo powstałe wzburzenie ignorowania zostało zniweczone. To właśnie są rzeczy warte uwagi z tych na które skierował uwagę. Przez to, że kieruje uwagę na rzeczy warte uwagi i przez to że nie kieruje uwagi na rzeczy niewarte uwagi, nowe wzburzenia nie powstają w nim a powstałe już wzburzenia ulęgają zniweczeniu. Przykłada uwagę prawidłowo:
To jest cierpienie… To jest źródło cierpienia… To jest wygaśnięcie cierpienia… To jest droga prowadząca do wygaśnięcia cierpienia…
Przykładając uwagę prawidłowo w taki sposób, pozbywa się trzech kajdan: wiary w osobę, wątpliwości i potrzeby rytuałów religijnych. To właśnie są wzburzenia, które można zniweczyć dzięki widzeniu.
A które wzburzenia mogą być porzucone dzięki powściągliwości?
W sytuacji kiedy mnich właściwie podejmuje refleksje, trwa powściągliwy, panując nad wzrokiem.
Wzburzenia, niepokój albo rozgorączkowanie które mogły by powstać na bazie wzroku nie powstają jeśli trwa w powściągliwości panując nad wzrokiem. Podejmuje właściwą refleksję, trwa powściągliwy, panując nad słuchem. W sytuacji kiedy mnich właściwie podejmuje refleksję, trwa powściągliwy, panując nad słuchem. Wzburzenia, niepokój albo rozgorączkowanie które mogły by powstać na bazie słuchu nie powstają jeśli trwa w powściągliwości panując nad słuchem. Podejmuje właściwą refleksję, trwa powściągliwy, panując nad węchem. W sytuacji kiedy mnich właściwie podejmuje refleksję, trwa powściągliwy, panując nad węchem. Wzburzenia, niepokój albo rozgorączkowanie które mogły by powstać na bazie węchu nie powstają jeśli trwa w powściągliwości panując nad węchem. Podejmuje właściwą refleksję, trwa powściągliwy, panując nad smakiem.
W sytuacji kiedy mnich właściwie podejmuje refleksję, trwa powściągliwy, panując nad smakiem.
Wzburzenia, niepokój albo rozgorączkowanie które mogły by powstać na bazie smaku nie powstają jeśli trwa w powściągliwości panując nad smakiem. Podejmuje właściwą refleksję, trwa powściągliwy, panując nad ciałem. W sytuacji kiedy mnich właściwie podejmuje refleksję, trwa powściągliwy, panując nad ciałem. Wzburzenia, niepokój albo rozgorączkowanie które mogły by powstać na bazie ciała nie powstają jeśli trwa w powściągliwości panując nad ciałem. Podejmuje właściwą refleksję, trwa powściągliwy, panując nad intelektem. W sytuacji kiedy mnich właściwie podejmuje refleksję, trwa powściągliwy, panując nad intelektem. Wzburzenia, niepokój albo rozgorączkowanie które mogły by powstać na bazie intelektu nie powstają jeśli trwa w powściągliwości panując nad intelektem. Te właśnie nazywamy wzburzeniami które są porzucone dzięki powściągliwości.

A które wzburzenia mogą być porzucone dzięki użyciu?
W sytuacji kiedy mnich właściwie podejmuje refleksję, używa ubrania po prostu do ochrony przed chłodem, przed ciepłem, przed insektami, przed wiatrem, słońcem, gadami, po prostu do okrycia wstydliwych części ciała. Podejmuje właściwą refleksję, używa posiłków nie dla przyjemności, nie do upicia czy narkotyzowania, nie na zapas, nie dla piękności, ale po prostu dla przeżycia i przetrwania tego ciała, powstrzymania schorzeń, dla wsparcia świętego życia, myśląc: 'Zniszczę uczucia głodu i nie stworzę nowych uczuć o obżarstwie. Przetrwam czysty, żyjąc wygodnie.' Podejmuje właściwą refleksję, używając schronienia po prostu dla ochrony przed chłodem, przed gorącem, przed insektami, przed wiatrem, słońcem, gadami, po prostu do ochrony przed warunkami pogodowymi, a nie dla przyjemności czy separacji. Podejmuje właściwą refleksję, używając lekarstw które służą do leczenia po prostu do leczenia bólów i chorób które zaistniały, oraz do uwolnienia się od chorób. Wzburzenia, niepokój albo rozgorączkowanie które mogły by powstać gdyby nie używał tych rzeczy nie powstaną jeśli ich użyje jak powiedziano. Te właśnie nazywamy wzburzeniami, które mogą być porzucone dzięki użyciu.

Które wzburzenia mogą być porzucone dzięki tolerowaniu?
W sytuacji kiedy mnich właściwie podejmuje refleksję i trwa, toleruje zimno i gorąco, głód i pragnienie, muchy i komary, wiatr i słońce oraz gady. Toleruje złe, niechciane słowa i uczucia bazujące w ciele które kiedy powstaną są bolesne, rozdzierające, ostre jak noże, nie do pogodzenia się, przykre i grożą śmiercią. Wzburzenia, niepokój albo rozgorączkowanie które mogły by powstać gdyby nie tolerował tych rzeczy nie powstaną jeśli je toleruje jak powiedziano. Te właśnie nazywamy wzburzeniami, które mogą być porzucone dzięki tolerowaniu.

Które wzburzenia mogą być porzucone dzięki unikaniu?
W sytuacji kiedy mnich właściwie podejmuje refleksję i trwa, unikając dzikich zwierząt, węży, wykrotów, cierni, zarośli, przepaści, stromizn, sadzawek, otwartych kanałów. Właściwie podejmując refleksję, unika siadania w niewłaściwych miejscach, wchodzenia w niewłaściwe miejsca i związywania się z tego typu niewłaściwymi ludźmi którzy mogli by spowodować, że jego przyjaciele podejrzewali by że zszedł na złą drogę. Wzburzenia, niepokój albo rozgorączkowanie które mogły by powstać gdyby nie unikał tych rzeczy nie powstaną jeśli ich unika jak powiedziano. Te właśnie nazywamy wzburzeniami, które mogą być porzucone dzięki unikaniu.

Które wzburzenia mogą być porzucone dzięki zniszczeniu?
W sytuacji kiedy mnich właściwie podejmuje refleksję i trwa, nie tolerując powstania żadnej zmysłowej myśli. Porzuca ją, niszczy ją, wyplenia i usuwa ją że swojego doświadczenia. Kiedy mnich właściwie podejmuje refleksję i trwa, nie tolerując powstania żadnej myśli o złej woli. Porzuca ją, niszczy ją, wyplenia i usuwa ją że swojego doświadczenia. Kiedy mnich właściwie podejmuje refleksję i trwa, nie tolerując powstania żadnej myśli o okrucieństwie. Porzuca ją, niszczy ją, wyplenia i usuwa ją że swojego doświadczenia. Właściwie podejmując refleksję, nie toleruje powstałych złych, nierozsądnych myśli. Porzuca je, niszczy je, wyplenia i usuwa je że swojego doświadczenia. Wzburzenia, niepokój albo rozgorączkowanie które mogły by powstać gdyby nie zniszczył tych rzeczy nie powstaną jeśli je zniszczy jak powiedziano. Te właśnie nazywamy wzburzeniami, które mogą być porzucone dzięki zniszczeniu.

Które wzburzenia mogą być porzucone dzięki rozwojowi?
W sytuacji kiedy mnich właściwie podejmuje refleksję i trwa, rozwija uważność jako czynnik do Wygaśnięcia, zależny od wycofania, beznamiętności, zaniechania, owocujący zgodą na rzeczywistość.
Rozwija analizę fenomenów jako czynnik do Wygaśnięcia, zależny od wycofania, beznamiętności, zaniechania, owocujący zgodą na rzeczywistość. Rozwija wytrwałość jako czynnik do Wygaśnięcia, zależny od wycofania, beznamiętności, zaniechania, owocujący zgodą na rzeczywistość. Rozwija ekstazę jako czynnik do Wygaśnięcia, zależny od wycofania, beznamiętności, zaniechania, owocujący zgodą na rzeczywistość. Rozwija łagodny spokój jako czynnik do Wygaśnięcia, zależny od wycofania, beznamiętności, zaniechania, owocujący zgodą na rzeczywistość. Rozwija skupienie jako czynnik do Wygaśnięcia, zależny od wycofania, beznamiętności, zaniechania, owocujący zgodą na rzeczywistość. Rozwija równowagę umysłu jako czynnik do Wygaśnięcia, zależny od wycofania, beznamiętności, zaniechania, owocujący zgodą na rzeczywistość. Wzburzenia, niepokój albo rozgorączkowanie które mogły by powstać gdyby nie rozwinął tych rzeczy nie powstaną jeśli je rozwinie jak powiedziano. Te właśnie nazywamy wzburzeniami, które mogą być porzucone dzięki rozwojowi.

Kiedy te wzburzenia które powinny być porzucone dzięki widzeniu, zostały porzucone dzięki widzeniu, te które powinny być porzucone dzięki powściągliwości, zostały porzucone dzięki powściągliwości, te które powinny być porzucone dzięki użyciu, zostały porzucone dzięki użyciu, te które powinny być porzucone dzięki tolerowaniu, zostały porzucone dzięki tolerowaniu, te które powinny być porzucone dzięki unikaniu, zostały porzucone dzięki unikaniu, te które powinny być porzucone dzięki zniszczeniu, zostały porzucone dzięki zniszczeniu, te które powinny być porzucone dzięki rozwojowi, zostały porzucone dzięki rozwojowi, wówczas będzie on nazwany mnichem który trwa opanowany, powstrzymawszy wszystkie wzburzenia. Zniszczył żądze, odrzucił kajdany i poprzez właściwy wgląd w dumę, zakończył cierpienie i stres."

To rzekł Błogosławiony. Usatysfakcjonowani, mnisi rozkoszowali się słowami Błogosławionego.