Tytuł: Medytacja Vipassana w prostych słowach

O autorze: Henapola Gunaratana

Wersja pdf: pdf.jpg

zobacz źródło

print

Wersja epub: epub2.jpg

Spis treści:

Przedmowa
WSTĘP
ROZDZIAŁ 1 - Medytacja - dlaczego warto?
ROZDZIAŁ 2 - Czym medytacja nie jest
ROZDZIAŁ 3 - Czym jest medytacja
ROZDZIAŁ 4 - Postawa
ROZDZIAŁ 5 - Praktyka
ROZDZIAŁ 6 - Co robić z ciałem
ROZDZIAŁ 7 - Co robić z umysłem
ROZDZIAŁ 8 - Planowanie medytacji
ROZDZIAŁ 9 - Ćwiczenia na początek
ROZDZIAŁ 10 - Jak radzić sobie z problemami
ROZDZIAŁ 11 - Jak radzić sobie z tym, co nas rozprasza – cz. I
ROZDZIAŁ 12 - Jak radzić sobie z tym, co nas rozprasza - cz. II
ROZDZIAŁ 13 - Uważność (Sati)
ROZDZIAŁ 14 - Uważność a koncentracja
ROZDZIAŁ 15 - Medytacja w życiu codziennym
ROZDZIAŁ 16 - Co z tego jest dla ciebie

Przedmowa

Z własnego doświadczenia wiem, że najskuteczniejszym sposobem przekazania czegoś, tak, aby inni to zrozumieli, jest używanie prostego języka. Ucząc, nauczyłem się także, że im język bardziej formalny, tym mniej zrozumiały. Ludzie nie reagują otwarcie na sztywny i formalny język, zwłaszcza, kiedy próbujemy nauczyć ich czegoś, z czym nie stykają się na co dzień. Wydaje im się, że medytowanie jest czymś, czego nie mogliby robić codziennie. Jako że coraz więcej ludzi zwraca się ku medytacji, potrzebują oni prostej instrukcji po to, by mogli medytować sami, kiedy nie mają nauczyciela. Książka ta powstała dzięki prośbom wielu medytujących, którym potrzebna była prosta książka napisana zrozumiałym, potocznym językiem.

W przygotowaniu tej książki pomogło mi wielu przyjaciół. Jestem im wszystkim głęboko wdzięczny. Chciałbym zwłaszcza podziękować i wyrazić szczególną wdzięczność następującym osobom: John Patticord, Daniel J. Olmsted, Matthew Flickstein, Carol Flickstein, Patrick Hamilton, Genny Hamilton, Bill Mayne, Bhikkhu Dang Pham Jotika i Bhikkhu Sona, za ich nieocenione komentarze i uwagi krytyczne podczas pisania książki. Składam podziękowania również Czcigodnej Siostrze Sama i Chrisowi O'Keefe za ich wkład w wydanie niniejszej książki.

H. Gunaratana Mahathera
Bhavana Society
Rt. 1 Box 218-3
High View, WV 26808
7 grudnia, 1990

WSTĘP

Buddyzm

Tematem tej książki jest praktyka medytacji Vipassana. Podkreślam, praktyka. Jest to podręcznik medytacji zawierający praktyczne wskazówki, przewodnik dający wgląd w medytację krok po kroku. Ma być praktyczny. Przeznaczony jest do używania. Powstało już wiele książek szczegółowo omawiających buddyzm jako filozofię a także teoretyczne aspekty medytacji buddyjskiej. Zainteresowanym polecamy zapoznanie się z nimi. Wiele z nich jest bardzo dobrych. Niniejsza książka to podręcznik. Została napisana dla tych, którzy pragną medytować, a zwłaszcza dla tych, którzy chcą zacząć od razu. W USA jest bardzo niewielu wykwalifikowanych nauczycieli medytacji buddyjskiej. Naszym zamiarem jest przedstawienie podstawowych informacji koniecznych do tego by już sam początek był udany. Tylko ci, którzy postępować będą zgodnie z naszymi zaleceniami mogą ocenić czy nam się udało, czy nie. Tylko ci, którzy rzeczywiście medytują regularnie i pilnie, mogą osądzić nasz wysiłek. W żadnej książce nie można omówić każdego problemu, z jakim zetknąć się może medytujący. Wcześniej czy później konieczna będzie obecność kompetentnego nauczyciela. Jednakże, w międzyczasie poznać można podstawy; do pełnego zrozumienia treści tych stron prowadzi długa droga.

Jest wiele sposobów medytacji. Każda z głównych tradycji religijnych posiada jakiś rodzaj procedury, którą nazywa medytacją, a samo słowo często używane jest w szerokim znaczeniu. Podkreślamy, że książka ta mówi wyłącznie o medytacji Vipassana, takiej, jaka jest znana i praktykowana w buddyzmie w Azji południowej i południowo-wschodniej. Tłumaczy się to często jako "medytacja wglądu" (Insight meditation), jako że celem tego systemu jest uzyskanie przez medytującego wglądu w naturę rzeczywistości oraz dokładne zrozumienie jak wszystko działa.

Buddyzm jako całość różni się całkowicie od teologicznych religii dobrze znanych większości mieszkańców Zachodu. Jest bezpośrednią bramą do królestwa duchowego czy też boskiego, bez zwracania się do bóstw lub innych "pośredników". Ma odcień silnie beznamiętny, o wiele bliższy temu, co nazwalibyśmy psychologią niż temu, co zwyczajowo nazwalibyśmy religią. Jest to nigdy nie kończące się badanie rzeczywistości, mikroskopowe badanie procesu percepcji, którego celem jest zerwanie zasłon kłamstwa i ułudy, przez które zwykle postrzegamy świat, a tym samym odsłonięcie oblicza ostatecznej rzeczywistości. Medytacja Vipassana jest starożytną i elegancką techniką właśnie temu służącą.

Buddyzm Theravada oferuje nam skuteczny system służący badaniu głębszych warstw umysłu, aż do rdzenia samej świadomości. Oferuje również znaczący system oddawania czci i rytuałów, w których zawarte są te techniki. Ta piękna tradycja w naturalny sposób rozwijała się przez 2,5 tysiąca lat w obrębie bardzo tradycyjnych kultur południowej i Południowo-wschodniej Azji.

Dołożymy wszelkich starań, aby w niniejszej książce oddzielić to, co ważne, od tego, co służy tylko do ozdoby, i aby przedstawić samą prawdę. Ci czytelnicy, którym zależy na rytuałach, mogą zapoznać się z praktyką Theravada w innych książkach i znajdą w nich bogactwo zwyczajów i ceremonii, bogatą tradycję, piękną i o głębokim znaczeniu. Ci, którym bliższe jest podejście bezosobowe mogą korzystać z samych technik, stosując je w takim kontekście filozoficznym i emocjonalnym, jaki im odpowiada. Chodzi o to, by praktykować. Rozróżnienie pomiędzy medytacją Vipassana i innymi stylami medytacji jest niezwykle istotne i należy je w pełni zrozumieć. Buddyzm odnosi się do dwóch podstawowych rodzajów medytacji. Są to dwie odrębne umiejętności mentalne, tryby funkcjonowania lub cechy świadomości. W Pali, oryginalnym języku literatury Theravada, nazywane są one ''Vipassana'' i ''Samatha''.

Słowo ''Vipassana'' można przetłumaczyć jako ''wgląd'', czystą świadomość tego, co dokładnie dzieje się w momencie, gdy to się dzieje. Słowo ''Samatha'' można przetłumaczyć jako ''koncentracja'' lub ''spokój''. To stan, w którym umysł uspokaja się, skupia na jednej tylko rzeczy i nie rozprasza się. Po osiągnięciu tego stanu, głęboki spokój ogarnia ciało i umysł, jest to stan spokoju, którego trzeba doświadczyć, aby go zrozumieć. Większość systemów medytacyjnych kładzie nacisk na element Samatha. Medytujący skupia swój umysł na wybranych elementach, takich jak modlitwa, śpiewanie pieśni religijnych, płomień świecy, wizerunek religijny lub cokolwiek innego, i wyłącza inne myśli i doznania ze swojej świadomości. Wynikiem jest stan uniesienia (ekstazy), który trwa tak długo jak sama medytacja. Jest to wspaniałe, zachwycające, pociągające i pełne znaczenia, lecz jedynie tymczasowe doznanie. Medytacja Vipassana odnosi się do drugiego elementu - wglądu.

W Vipassanie medytujący używa koncentracji jako narzędzia, dzięki któremu jego świadomość może przebić mur iluzji, który oddziela go od żywego światła rzeczywistości. Jest to stopniowy proces wiecznie ewoluującej świadomości, postęp w kierunku sedna rzeczywistości. Trwa to latami, lecz pewnego dnia medytujący burzy mur i zanurza się w świetle. Transformacja jest całkowita. Jest nazywana wyzwoleniem i jest trwała. Wyzwolenie jest celem wszystkich rodzajów praktyk buddyjskich, lecz drogi do osiągnięcia tego celu są różne.

W obrębie buddyzmu jest niezwykle wiele odmiennych odłamów (ścieżek), lecz dzielą się ona na dwa główne nurty - Mahayanę i Theravadę. Buddyzm Mahayana przeważa we wschodniej Azji, kształtując kulturę Chin, Korei, Japonii, Nepalu, Tybetu i Wietnamu. Najszerzej znanym z systemów Mahajany jest Zen, praktykowany głównie w Japonii, Korei, Wietnamie oraz USA. System Theravada przeważa w południowej i Południowo-wschodniej Azji w krajach takich jak Sri Lanka, Tajlandia, Birma, Laos i Kambodża. Książka niniejsza poświęcona jest praktyce Theravada.

Tradycyjna literatura Theravada opisuje techniki zarówno Samatha (koncentracja i spokój umysłu) jak i Vipassana (wgląd lub czysta świadomość). W literaturze Pali opisano ponad czterdzieści różnych tematów medytacji. Poleca się je jako przedmioty koncentracji i jako przedmioty badania prowadzącego do wglądu. Lecz niniejszy podręcznik zawiera podstawowe informacje i ograniczymy się do omówienia najbardziej podstawowego z zalecanych tematów - oddychania. Książka ta stanowi wstęp do osiągnięcia uważności poprzez obserwację i zrozumienie całego procesu oddychania. Skupiając swoją uwagę na oddechu, medytujący czynnie obserwuje cały swój percepcyjny wszechświat. Uczy się obserwować zmiany zachodzące we wszystkich doznaniach fizycznych, uczuciach i percepcji. Uczy się badać czynności swojego umysłu i fluktuacje w charakterze samej świadomości. Wszystkie te zmiany zachodzą nieustannie i są obecne w każdym momencie naszego doświadczenia.

Medytacja to żywa czynność, eksperymentalna w swej naturze. Nie można jej nauczać jak przedmiotu wyłącznie szkolnego. Bijące serce tego procesu musi pochodzić z własnego osobistego doświadczenia nauczyciela. Na temat ten powstało dużo skodyfikowanego materiału napisanego przez najwybitniejsze umysły. Warto tej literaturze poświęcić uwagę. Większość z tez przedstawionych w książce zostało zaczerpniętych z Tipitaka, to jest trzyczęściowego zbioru dzieł, w których zachowały się oryginalne nauki Buddy. Tipitaka składa się z Vinaya - kodeksu dyscypliny dla mnichów, zakonnic, oraz ludzi świeckich; Sutt - dysput publicznych przypisywanych Buddzie; oraz z Abhidhammy - zbioru głębokich nauk psycho-filozoficznych.

W pierwszym wieku naszej ery wybitny buddyjski uczony Upatissa napisał dzieło zatytułowane Vimuttimagga (Ścieżka Wolności), w którym podsumował nauki Buddy na temat medytacji. W V wieku n.e., inny wielki buddyjski uczony, Buddhaghosa, pisał o tym samym w innym dziele scholastycznym - Visuddhimagga (Ścieżka Oczyszczenia), które po dziś dzień pozostaje podstawowym tekstem na temat medytacji. Współcześni nauczyciele medytacji opierają się na Tipitaka oraz na własnym osobistym doświadczeniu. Celem naszym jest przedstawienie wskazówek na temat medytacji Vipassana w sposób maksymalnie klarowny i zwięzły. Książka ta oferuje sposobność by, po raz pierwszy spróbować medytacji.

Od Ciebie zależy, czy zrobisz pierwsze kroki na drodze do odkrycia, kim jesteś i jaki jest sens życia. Warto wyruszyć w tę podróż. Życzymy powodzenia.

Spis treści:

Przedmowa
WSTĘP
ROZDZIAŁ 1 - Medytacja - dlaczego warto?
ROZDZIAŁ 2 - Czym medytacja nie jest
ROZDZIAŁ 3 - Czym jest medytacja
ROZDZIAŁ 4 - Postawa
ROZDZIAŁ 5 - Praktyka
ROZDZIAŁ 6 - Co robić z ciałem
ROZDZIAŁ 7 - Co robić z umysłem
ROZDZIAŁ 8 - Planowanie medytacji
ROZDZIAŁ 9 - Ćwiczenia na początek
ROZDZIAŁ 10 - Jak radzić sobie z problemami
ROZDZIAŁ 11 - Jak radzić sobie z tym, co nas rozprasza – cz. I
ROZDZIAŁ 12 - Jak radzić sobie z tym, co nas rozprasza - cz. II
ROZDZIAŁ 13 - Uważność (Sati)
ROZDZIAŁ 14 - Uważność a koncentracja
ROZDZIAŁ 15 - Medytacja w życiu codziennym
ROZDZIAŁ 16 - Co z tego jest dla ciebie


Artykuły o podobnej tematyce:

Sprawdź też TERMINOLOGIĘ


Poleć nas i podziel się tym artykułem z innymi: BlinkListblogmarksdel.icio.usdiggFarkfeedmelinksFurlLinkaGoGoNewsVineNetvouzRedditYahooMyWebFacebook

gnu.svg.png

Chcąc wykorzystać część lub całość tego dzieła, należy używać licencji GFDL:

Udziela się zgody na kopiowanie, dystrybucję lub/i modyfikację tego tekstu na warunkach licencji GNU Free Documentation License w wersji 1.3 lub nowszej, opublikowanej przez Free Software Foundation.


cc.png

Można także użyć następującej licencji Creative Commons:
Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Na tych samych warunkach 3.0


sasana_banerros.jpg

POMÓŻ FUNDACJI "THERAVADA"
(KRS: 0000464215, NIP: 5223006901, Regon: 146715622)

KONTO BANKOWE: 89 2030 0045 1110 0000 0270 1020


Oryginał można znaleźć na tej stronie: http://www.vipassana.com/meditation/mindfulness_in_plain_english.php

Źródło: AstralDynamics.pl

Tłumaczenie: Indygo