Spis treści:

Historia Birmy
Najwcześniejsza historia Birmy
Miasta-państwa Pyu

Historia Birmy

Najwcześniejsza historia Birmy

Oryginał angielski: http://en.wikipedia.org/wiki/Early_history_of_Burma

Już około 11,000 lat temu, ludzie zamieszkiwali region zwany obecnie Myanmar, jednak dowody archeologiczne wskazują, na to, że pierwsze osady zajmujące się hodowlą krów i produkcją brązu pojawiły się ok. 2500r.p.n.e. Od ok. 1500 r. p.n.e w Dolinie Irrawaddy pojawiły się wyroby z żelaza, jednak nie spowodowało to powstania większych osad bądź państw-miast, aż do początków ery chrześcijańskiej, kiedy to ulepszeniu uległy systemy irygacyjne i budowa kanałów. Umożliwiło to uprawę roli przez cały rok co było przyczyną do rozwinięcia się miast.

Niewiele wiadomo o życiu w ówczesnej Birmie, jednak handlarze z Chin oraz Indii, którzy przedostawali się tam poprzez morze i ląd, pozostawili po sobie liczne ślady – tubylcy handlowali z nimi kością słoniową, drogocennymi kruszcami, złotem i srebrem, rogami nosorożców, a także końmi. Rzymscy posłowie z Aleksandrii również przechodzili przez dolinę Irrawaddy w 79 r.n.e, w drodze do Chin. Uważa się, że żeglarze z Birmy, handlujący z Chińczykami na wodach zatoki Bengalskiej, przeszli w II w. na buddyzm, którą to religię rozpropagowali w swoich rodzimych stronach. Już w IV w. większość doliny Irrawaddy stała sie buddyjska, włączając w to przodujące w tym regionie państw-miast - Prome (dzisiejsze Pyay).

Przekazy ustne

Niewiele wiadomo o wczesnych ludach zamieszkujących dzisiejszą Birmę. Wśród dzisiejszych grup etnicznych to ludy Mon uznawane są jako te, które najwcześniej przywędrowały do regionu, już około 1500 lat p.n.e. Przekazy ustne sugerują, że ich kontakt z buddyzmem rozpoczął się prawdopodobnie w III wieku p.n.e. drogą morską. Udokumentowane źródła ("Mahavamsa" czyli kroniki Sri Lanki) mówią o poselstwie mnichów Sona Thera i Uttara Thera wysłanych przez króla Aśokę do Suvannabhumi. Większość źródeł pisanych dotyczących ludów Mon zostało zniszczonych podczas różnych wojen. Monowie w późniejszym okresie zasymilowali kulturę Indii i w połączeniu z własna kulturą stworzyli hybrydę obydwu cywilizacji. Do połowy IX w, ludy te zdominowały cały obszar południowej Birmy, podczas gdy północna część regionu składała się głównie z państw-miast połączonych w luźnej federacji. Królowie państw-miast zmieniali przymierza i sojusze w zależności od sytuacji. W ciągu wieków północ zdominowana przez Szanów-Tajów, była częścią państw tajskich jak Nan Zhao (obecnie Yunnan i Guang Xi, Chiny), SipSong Panna, Lanna (Chiangmai w Tajlandii - Syjam), Ayuttaya (dawna stolica Syjamu) a nawet w sojuszu z Laosem.

Państwa-miasta Pyu

Oryginał angielski: http://en.wikipedia.org/wiki/Pyu

Pju (także Pyuu lub Pyus; zgodnie z chińskimi zapisami Pyao) odnosi się do grupy państw-miast (oraz używanego tam języka) z okresu od około 100 roku p.n.e. do 840 roku n.e, odkrytych w centralnym oraz północnym regionie obecnej Birmy (Myanmar). Dzieje Pju znamy z dwóch podstawowych źródeł historycznych: pierwsze to wyryte w kamieniu inskrypcje (niektóre w języku palijskim zapisane w transkrypcji pju lub odmiany pisma pju wywodzącego się z pisma Gupta), będące jedynymi pozostałościami tej cywilizacji. Drugim źródłem są zwięzłe relacje chińskich podróżników oraz handlowców, utrwalone w historii imperium Chińskiego.

Zgodnie z powszechnym przekonaniem, lud Pju jest grupą etniczną różną od Birmańczyków pomimo tego, iż mogło dochodzić do małżeństw mieszanych z Sino-Tybetańskimi migrantami, którzy z czasem zaczęli być etnicznie utożsamiani z Birmańczykami.

Historia

Lud Pju przybył do Birmy w I wieku p.n.e., zakładając swoje państwa-miasta w Binnaka, Mongami, Sri Ksetra, Peikthanomyo i Halingyi. W tym okresie przez Birmę przechodził lądowy szlak handlowy, wiodący z Chin do Indii. Szlakiem tym w latach 97 oraz 121 przeprawiało się wielu rzymskich ambasadorów. Pju jednakże utworzyło alternatywny szlak w dół rzeki Irrawaddy do Sri Ksetra, a dalej drogą morską na zachód do Indii oraz w kierunku wschodnim ku wyspom południowo-wschodniej Azjii.

Chińskie źródła historyczne opisują lud Pju, kontrolujących w owym czasie 18 królestw, jako humanitarnych oraz pokojowo nastawionych ludzi, podkreślając jednocześnie wdzięk i elegancję stylu ich życia. Wojna była im praktycznie nieznana, większość zaś sporów rozstrzygano za pomocą pojedynków lub rywalizacjom budowlanym. Zamieniono nawet jedwabne odzienie na ubiór wytwarzany z drzewa zwanego bombax, ażeby unikać zabijania jedwabników. Większość wykroczeń karano biczowaniem, nie znano kary więzienia, natomiast w przypadku poważnych przestępstw stosowano karę śmierci. Lud Pju wyznawał Buddyzm Therawady, zatem młodzież Pju w wieku od 7 do 20 roku życia kształciła się w klasztorach w charakterze nowicjuszy.

Państwa-miasta Pju nigdy nie przekształciły się w jednorodne królestwo, przeciwnie, silniejsze miasta częstokroć dominowały nad miastami mniejszymi, oczekując od nich należnych danin. Najmocniejszym miastem było Sri Ksetra, które - jak na to wskazują dowody archeologiczne - było zarazem największym, jakie w Birmie kiedykolwiek wybudowano. Nie znamy dokładnej daty założenia tego miasta, choć opierając się na kronikach, można domniemywać o jego istnieniu jeszcze przed zmianą dynastyczną, która nastąpiła w 94 roku. W VII wieku, lud Pju przeniósł swoją stolicę z Sri Ksetra na północ, w region suchy, w stronę Halingyi i odtąd stara stolica stała się drugorzędnym centrum nadzorującym handel na południu.

Sri Ksetra została opuszczona około 656 roku, na rzecz miasta usytuowanego gdzieś na północy, choć dokładna lokalizacja wciąż pozostaje nieznana. Niektórzy historycy uważają, że było to Halingyi które można kojarzyć ze starożytnym miastem Tagaung. Bez względu jednak na to, gdzie mieściła się nowa stolica, została ona zniszczona w połowie IX wieku przez armie królestwa Nanzhao, kończąc tym samym okres dominacji Pju.

Tekst do bezpłatnego rozpowszechniania. Możesz wydrukować kopię tego tekstu na własny użytek. Możesz przeformatować ten dokument i w tak zmienionej formie rozprowadzać na komputerach lub w sieciach komputerowych, pod warunkiem, że dostęp oraz dalsza dystrybucja pozostaną bezpłatne. W każdym innym wypadku zastrzega się wszelkie prawa.

Oryginał można znaleźć na tej stronie: http://en.wikipedia.org/wiki/History_of_Burma

Źródło: http://en.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Copyrights

Redakcja portalu tłumaczeń buddyjskich: http://SASANA.PL/

Tłumaczenie: Magdalena Gostyń, trakkar taso (Katarzyna Gasiorek)