_DN.11

Kevaḍḍha Sutta

Sutta o Nauce dla Kevatty [Kevaddhy]

Tłumaczenie: Siristru

alternatywne tłumaczenie:

---

Tak oto słyszałem:

Pewnego razu Błogosławiony przebywał w Nalandzie w parku mango Pavariki. Wtedy gospodarz Kevatta przybył do Błogosławionego, złożył pokłon i usiadł. Usiadłwszy spytał Błogosławionego: "O Szlachetny, Nalanda jest potężna, cieszy się pomyślnością i sławą, zamieszkują ją ludzie mający wiare w Błogosławionego. Dobrze by się stało, gdyby Błogosławiony wysłał jednego mnichów by dokonał cudu, tak aby ludzie z Nalandy powiększyli swą wiarę w Błogosławionego."

Kiedy to powiedział, Błogosławiony rzekł do gospodarza Kevatty: "Kevatto, nie nauczam mnichów by tak czynili: 'Idźcie, o mnisi, dokanoajcie cudu dla ludzi świeckich odzianych w biel.'"

Po raz drugi… Po raz trzeci, gospodarz Kevatta rzekł do Blogosławionego: "Nie chcę się spierać z Błogosławionym, lecz mówię: O Szlachetny, Nalanda jest potężna, cieszy się pomyślnością i sławą, zamieszkują ją ludzie mający wiare w Błogosławionego. Dobrze by się stało, gdyby Błogosławiony wysłał jednego mnichów by dokonał cudu, tak aby ludzie z Nalandy powiększyli swą wiarę w Błogosławionego."

Po raz trzeci, Błogosławiony rzekł do gospodarza Kevatty: "Kevatto, nie nauczam mnichów by tak czynili: 'Idźcie, o mnisi, dokanoajcie cudu dla ludzi świeckich odzianych w biel.'

"Kevatto, istnieją trzy cuda o których mówiłem, które poznałem i doświadczyłem. Jakie trzy? Cud mocy duchowej, cud telepatii i cud pouczenia.

(Cud Mocy Duchowej)

"Czym jest cud mocy duchowej? Mówimy o nim gdy mnich dzierży wielorakie moce duchowe. Będąc jednym staje się wieloma; będąc wieloma staje się jednym. Pojawia się. Znika. Przekracza niepowstrzymany przez ściany, szańce i góry jak przez powietrze. Zanurza się i wynurza z ziemi jak by to była woda. Kroczy po wodzie nie tonąc jak by to był suchy ląd. Siedząc z nogami skrzyżowanymi unosi się w powietrzu niczym uskrzydlony ptak. Swymi dłońmi dotyka i przesuwa Słońce i Księżyc, tak potężne i mocne. Wywiera wpływ swym ciałem sięgający nawet świata Brahm.

"Wtedy ktoś posiadający wiarę i zaufanie do niego widzi go dzierżącego wielorakie moce duchowe… wywiera wpływ swym ciałem sięgający nawet świata Brahm. Opowiada o tym osobie która nie ma wiary i zaufania, mówiąc jej: 'Czy to nie wspaniałe. Czy to niesamowite, jak wielka jest moc, jak wielka biegłość tego mędrca. Właśnie widziałem go dzierżącego wielorakie moce duchowe… wywiera wpływ swym ciałem sięgający nawet świata Brahm.'

Wtedy osoba nie mająca wiary, nie ufna, powie do osoby pełnej wiary i zaufania: 'Panie, istnieje urok zwany Gandhar, urok dzięki któremu mnich dzierży wielorakie moce duchowe… wywiera wpływ swym ciałem sięgający nawet świata Brahm'. Jak myślisz, Kevatto — czyż nie to właśnie powie osoba bez wiary, nie ufny do osoby pełnej wiary?"

"Tak, o Szlachetny, to wlaśnie by powiedział."

"Widzisz, czując tą wadę cudu mocy duchowej, Kevatto, czuję się strasznie, upokorzony i znismaczony do cudu mocy duchowej.

(Cud Telepatii)

"Czym jest cud telepatii? Mówimy o nim gdy mnich czyta umysły, mentalne zdarzenia, myśli, przemyślenia innych istot, innych jednostek, [mówiąc,] 'Tak myślisz, oto co myślisz, oto twój umysł.'

"Wtedy ktoś posiadający wiarę i zaufanie do niego widzi go czytającego umysły… innych istot… Opowiada o tym osobie która nie ma wiary i zaufania, mówiąc jej: 'Czy to nie wspaniałe. Czy to niesamowite, jak wielka jest moc, jak wielka biegłość tego mędrca. Właśnie widziałem go cztającego umysły… innych istot.'

Wtedy osoba nie mająca wiary, nie ufna, powie do osoby pełnej wiary i zaufania: 'Panie, istnieje urok zwany Manika, urok dzięki któremu mnich czyta umysły… innych istot'. Jak myślisz, Kevatto — czyż nie to właśnie powie osoba bez wiary, nie ufny do osoby pełnej wiary?"

"Tak, o Szlachetny, to wlaśnie by powiedział."

"Widzisz, czując tą wadę cudu telepatii, Kevatto, czuję się strasznie, upokorzony i znismaczony do cudu telepatii.

(Cud Pouczenia)

"Czym jest cud pouczenia? Mówimy o nim w przypadku gdy mnich poucza w ten sposób: 'Otwórzcie myśli w ten sposób, nie otwierajcie myśli w ten sposób. Zwróćcie się do rzeczy w ten sposób, nie zwracajcie się do nich w ten sposób. Porzućcie to, wkroczcie i pozostawajcie w tym.' oto , Kevatto, jest cud zwany cudem pouczenia.

"Zdarza się przypadek, że Tathagata pojawia się na świecie, szlachetny i prawdziwie samoprzebudzony. Naucza Dhammy doskonałej w swym początku, doskoanłej w środku, doskonałej na końcu. Wprowadza [w działanie] święte życie zarówno w jego drobiazgach jak i esencji, całkowicie doskonałe, niezrównanie czyste.

"Gospodarz lub syn gospodarza, usłyszawszy Dhammę, uzyskuje wiarę w Tathagatę i uświadamia sobie: 'Gospodarskie życie jest ograniczoną zakurzoną ścieżką. Życie po odejściu jest jak otwarta przestrzeń. Nie łatwo jest prowadzić żyjąc w domu świętobliwe życie, całkowicie czyste, niczym polerowana skrupa. Co się stanie jeśli zgolę włosy i brodę, przywdzieję szafranowe szaty i odejdę z gospodarstwa w bezdomność?'

"Tak więc po jakimś czasie opuszcza swe dobra, małe lub rozległe; opuszcza krąg rodzinny mały lub rozległy; goli głowę i brodę, przywdziewa szafranowe szaty i odchodzi z godpodarstwa w bezdomność. Uczyniwszy to prowadzi życie powstrzymując swe ciało, mowę i umysł. Zadowala się najprostszym jedzeniem i schronieniem, rozkoszując się samotnością."

"Po odejściu żyje przestrzegając zasad dyscypliny klasztornej, dostrzegając niebezpieczeństwa w najmniejszych zaniedbaniach. Spełniony w swej cnocie strzeże wrót swych zmysłów, posiada uważność i czujność, jest zadowolony.

(Pomniejszy Dział o Cnocie)

"A jak mnich spełnia się w cnocie? Porzuciwszy odbieranie życia, powstrzymuje się od odbierania życia. Zamieszkuje [w głuszy] z odłożoną laską, z odłożonym nożem, sumienny, miłosierny, współczujący dla dobra wszystkich żyjących istot. To część jego cnoty.

"Porzuciwszy branie tego co nie dane, powstrzymuje się od brania tego co nie dane. Bierze tylko to co jest ofiarowane, zgadza się przyjąć to co jest ofiarowane, żyje nie kradnąc ale myśląc jak stać się czystym. To także jest częścią jego cnoty.

"Porzuciwszy nie-bezżenność, wiedzie życie w celibacie, powściągliwie powstrzymując się od seksualnego aktu który jest częścią życia wieśniaków. To także część jego cnoty.

"Porzuciwszy fałszywą mowę, powstrzymuje się od fałszywej mowy. Mówi prawdę, trzyma się prawdy, jest niewzruszony, godny zaufania, nie jest zwodzicielem świata. To także jest częścią jego cnoty.

"Porzuciwszy dzielącą mowę, powstrzymuje się od dzielącej mowy. To co usłyszy tutaj nie powie w obliczu ludzi pochodzących z tamtąd by ich poróżnić ze sobą. To co usłyszy tam nie powie w obliczu ludzi zamieszkujących tutaj by ich nie poróżnić ze sobą. Tak tez godzi poróżnionych i cementuje więź zjednoczonych, miłuje zgodę, rozkoszuje się zgodą, raduje się zgodą, rzecze słowa tworzące zgodę. To także część jego cnoty.

"Porzuciwszy niewłaściwą mowę, powsztrzymuje się od niewłaściwej mowy. Rzecze słowa kojące dla ucha, pełne uczuć, które docierają do serca, które są układne, pocieszające i miłe dla wielu ludzi. To także jest część jego cnoty.

"Porzuciwszy próżne gadanie, powstrzymuje się od próżnego gadania. Rzecze by przyuczać, rzecze to co jest faktyczne, co jest zgodne z celem, Dhammą i Vinayą. Rzecze słowa godne cenienia, miarkowania, rozsądne, ważne, związane z celem. To także jest część jego cnoty.

"Powstrzymuje się od niszczenia ziaren i roślinnego życia.

"Jada tylko raz dziennie, powstrzymując się przed [spożywaniem] południowego posiłku oraz od jedzenia o niewłaściwej porze dnia.

"Powstrzymuje się od tańca, śpiewu, muzyki i oglądania przedstawień.

"Powstrzymuje się od noszenia girland (naszyjników) oraz od upiększania się kosmetykami i perfumami.

"Powstrzymuje się od wysokich i wygodnych łóżek i siedzeń.

"Powstrzymuje się od przyjmowania złota i pieniędzy.

"Powstrzymuje się od przyjmowania nieugotowanego zboża… surowego mięsa… kobiet i dziewcząt… męskich i żeńskich niewolników… kóz i owiec… drobiu i świń… słoni, bydła, rumaków i klaczy… pól i własności [ziemskich].

"Powstrzymuje się od plotek… od kupna i sprzedaży… od zadawania się z fałszywymi kamieniami, fałszywmi metalami i fałszywymi wagami… od korupcji, nieuczciwości i defraudacji.

"Powstrzymuje się od okaleczania, [zadawania] kaźni, więzienia, rozboju, grabieży i gwałtów.

"To także jest część jego cnoty.

(Pośredni Dział o Cnocie)

"Podczas gdy niektórzy kapłani i mędrcy, żyjący z jadła ofiarowanego w wierze, są uzależnieni od niszczenia ziaren i roślinnego życia takiego jak — rośliny sadzone z korzeni, łodyg, zawiązek, pączków i nasion — on (prawy mnich) powstrzymuje się od niszczenia ziaren i roślinnego życia jak to wymienione. To także jest część jego cnoty.

"Podczas gdy niektórzy kapłani i mędrcy, żyjący z jadła ofiarowanego w wierze, są uzależnieni od spożywania składowanych dóbr takich jak te — składowanego jedzenia, składowanych napojów, składowanego odzienia, składowanych wechikułów, składowanych łóż, składowanych perfum i składowanego mięsa — on (prawy mnich) powstrzymuje się od spożywania składownych dóbr jak te wymienione. To także jest część jego cnoty.

"Podczas gdy niektórzy kapłani i mędrcy, żyjący z jadła ofiarowanego w wierze, są uzależnieni oglądania przedstawień takich jak te — taniec, śpiew, muzyka, gry, recytacja ballad, klaskanie w dłonie, cymbały i bębny, pokazy "magicznej latarni", triki akrobatów i iluzjonistów, walki słoni, walko koni, walko bawołów, walki byków, walki kozłów, walki baranów, walki kogutów, walki przepiórek; walki na kije, boks, zapasy, gry wojenny, kręgle, musztrę i przegląd regimentów — on (prawy mnich) powstrzymuje się od oglądania przedstawień jak te wymienione. To także część jego cnoty.

"Podczas gdy niektórzy kapłani i mędrcy, żyjący z jadła ofiarowanego w wierze, są uzależnieni od bezmyślnych i próżnych gier takie jak te — ośmio-szeregowe szachy, dziesięcio-szeregowe szachy, szachy w powietrzu, klasy, kości, bierki, rysunki dłońmi, gry w piłkę, gry na zabawkowym flecie, zabawa z zabawkowym pługiem, wywracanie kozłów, zabawa z zabawkowym wiatrakiem, zabawkowymi miarkami, zabawkowymi rydwanami, zabawkowymi łukami, zgadywanie liter pisanych w powietrzu, zgadywanie myśli, miny — on (prawy mnich) powstzrymuje się od bezmyślnych i próżnych gier jak te wymienione. To także część jego cnoty.

"Podczas gdy niektórzy kapłani i mędrcy, żyjący z jadła ofiarowanego w wierze, są uzależnieni od wysokich i wygodnych mebli jak te — wielkie tapczany, tapczany ozdobione rzeźbionymi zwierzętami, narzuty z długimi frędzlami, wielokolorowych narzut, białych wełnianych narzut, wełniane narzuty wyszywane w kwiaty lub zwierzeta, wypchane kołdry, jedwabne narzuty wyszywane klejnotami; wielkie wełniane dywany; narzuty na słonie, konie i rydwany, narzuty na antylopy, narzuty na jelenie; tapczany z zasłonami, tapczany z czerwonymi oparciami na głowę i stopy — on (prawy mnich) powstzrymuje się od wysokich i wygodnych mebli jak te wymienione. To także część jego cnoty.

"Podczas gdy niektórzy kapłani i mędrcy, żyjący z jadła ofiarowanego w wierze, są uzależnieni od perfum, kosmetyków i działań upiększających się jak te — wcieranie proszków w ciało, masaż z olejkami, kompiele w perfumowanej wodzie, masaż ramion, używanie luster, maści, girland, perfum, kremów, pudrów, tuszu do rzęs, branzolet, opasek na ręce, zdobnych lasek, zdobnych butelek, mieczy, wymyślnych parasolek, zdobnych sandałów, turbanów, drogich kamieni, miotełek z ogona yaka, białych szat o długich frędzlach — on (prawy mnich) powstrzymuje się od używania perfum, kosmetyków i działań upiększających się takich jak wymienionye. To także jest część jego cnoty.

"Podczas gdy niektórzy kapłani i mędrcy, żyjący z jadła ofiarowanego w wierze, są uzależnieni od gadania na błache tematy jak te — gadanie o królach, rabusiach, ministrach; armiach, alarmach i bitwach; jedzeniu i piciu; odzieniu, meblach, girlandach i perfumach; rodzinie i krewnych; pojazdach; wioskach, miastach i miasteczkach; kobietach i bohaterach; ulicznych plotkach; opowieściach o umarłych; opowieści o rozmaitościach [filozoficznych dysputach o przeszłości i przyszłości], stworzeniu świata i morza oraz o innych rzeczach istniejących lub nie — on (prawy mnich) powstrzymuje się od gadania na błache tematy takie jak wymienione. To także jest część jego cnoty.

"Podczas gdy niektórzy kapłani i mędrcy, żyjący z jadła ofiarowanego w wierze, są uzależnieni od debat jak te — 'Czy Ty rozumiesz tą naukę i dyscyplinę? Ja jestem tym który rozumie tą naukę i dyscyplinę. Jak mogłeś [tak] zrozumieć tą naukę i dyscyplinę? Praktykujesz niewłaściwie. Ja praktykuje właściwie. Jestem konsekwentny. Ty nie jesteś. Co powinno zostać powiedziane pierwsze które ty wyrzekłeś ostatnie? Co powinno zostać powiedziane ostatnie co ty rzekłeś pierwsze? Dlaczego tobie zajmuje tak długo myślenie o tym co jest objaśnione?Twoja nauka została obalona. Zostałeś pokonany. Odejdź i spróbuj uratować swą naukę; wyplącz się jeśli potrafisz!' — on (prawy mnich) powstrzymuje się od debat takich jak te wymienione. To także część jego cnoty.

"Podczas gdy niektórzy kapłani i mędrcy, żyjący z jadła ofiarowanego w wierze, są uzależnieni od plotek i porad dla ludzi takich jak te — o królach, ministrach, szlachetnych wojownikach, kapłanach, gospodarzach lub o młodzieży [który mówi], 'Idź tutaj, idź tam, zabierz to tam, przynieś to tutaj' — on (prawy mnich) powstrzymuje się od plotek i poleceń dla ludzi takich jak wymienione. To także część jego cnoty.

"Podczas gdy niektórzy kapłani i mędrcy, żyjący z jadła ofiarowanego w wierze, angażują się w intrygi, nakłanianie, aluzje, obrazy i gonitwę za zyskami, on (prawy mnich) powstrzymuje się od angażowania w intrygi i nakłanianie [w nieprawy sposób by próbować osiągnąć materialną korzyść] takich jak te wymienione. To także jest część jego cnoty.

(Główny Dział o Cnocie)

"Podczas gdy niektórzy kapłani i mędrcy, żyjący z jadła ofiarowanego w wierze trwają w nieprawym żywocie, dopuszczając się poniżających sztuk jak:

czytanie znaków na dloni [chiromancja];
czytanie znaków i omenów;
interpretacja znaków na niebie [spadające gwiazdy, komety];
interpretacja snów;
czytanie znaków na ciele [frenologia];
czytanie znaków z ubrań pogryzionych przez myszy;
czynienie ofiar ogniowi, ofiar z nabieranych chochlą ryżowych łusek, mąki ryżowej, ziaren ryżu, masła bawołu i oliwy;
czynienie ofiarnych recytacji;
czynienie krwawych ofiar;
czytanie przepowiedni z koniuszka palca;
geomancja;
kojenie demonów na cmentarzyskach;
zaklinanie duchów;
recytowanie ochronnych zaklęć na domy;
zaklinanie węży, wiedzę o truciznach, wiedzę o skorpionach, wiedzę o szczurach, wiedzę o ptakach, wiedzę o krukach;
przepowiadanie przyszłości oparte na wizjach;
oferowanie ochronnych zaklęć;
interpretowanie głosów ptaków i zwierząt —

on (prawy mnich) powstrzymuje się od nieprawego żywota, nie dopuszczając się poniżających sztuk jak te wymienione.

"Podczas gdy niektórzy kapłani i mędrcy, żyjący z jadła ofiarowanego w wierze, trwają w nieprawym żywocie, dopuszczając się poniżających sztuk jak: wskazywanie szczęśliwych i nie szczęśliwych drogich kamieni, odzienia, lasek, mieczy, włóczni, strzał, łuków i innych broni; kobiet, chłopców, dziewcząt, męskich niewolników, żeńskich niewolników; słoni, koni, bawołów, byków, krów, kóz, baranów, drobiu, przepiórek, gadów, długouchych gryzoni, żółwi i innych zwierząt — on (prawy mnich) powstrzymuje się od prowadzenia nieprawego żywota, nie dopuszczając się poniżających sztuk takich jak te wymienione.

"Podczas gdy niektórzy kapłani i mędrcy, żyjący z jadła ofiarowanego w wierze, trwają w nieprawym żywocie, dopuszczając się poniżających sztuk takich jak przewidywanie:

władcy, który będzie maszerował naprzód;
władcy, który będzie maszerował naprzód i zawróci;
nasz władca zaatakuje a ich władca ucieknie;
ich władca zaatakuje a nasz władca ucieknie;
zatriumfuje nasz władca a zostanie pokonany ich władca;
zatriumfuje ich władca a zostanie pokonany nasz władca;
obaj zatriumfują, obaj przegrają —

on (prawy mnich) powstrzymuje się od trwania w nieprawym żywocie, nie dopuszczając się poniżających sztuk takich jak te wymienione.

"Podczas gdy niektórzy kapłani i mędrcy, żyjący z jadła ofiarowanego w wierze, trwają w nieprawym żywocie, dopuszcając się poniżających sztuk takich jak przewidywanie:

będzie zaćmienie Księżyca;
będzie zaćmienie Słońca;
będzue zaćmienie gwiazdy;
Słońce i Księżyc będą wędrować swymi normalnymi drogami;
Słońce i Księżyc zabłąkają się;
gwiazdy będą węrować swymi normalnymi drogami;
gwiazdy zbłąkają się;
spadnie deszcz meteorów;
zachmurzy się niebo;
ziemia zadrży;
uderzy piorun z jasnego nieba;
będzie wzejście, zajście, zaciemnienie, rozjaśnienie Słońca, Księżyca i gwiazd;
taki będzie wynik zaćmienia… wzejścia, zajścia, zaciemnienia, rozjaśnienia Słońca, Księżyca i gwiazd —

on (prawy mnich) powstrzymuje się od trwania w nieprawym żywocie, nie dopuszczając się poniżających sztuka jak te wymienione.

"Podczas gdy niektórzy kapłani i mędrcy, żyjący z jadła ofiarowanego w wierze, trwają w nieprawym żywocie, dopuszcając się poniżających sztuk takich jak przewidywanie:

spadnie obfity deszcz; będzie susza;
będzie obfitość; będzie głód;
bedzie odpoczynek i bezpieczeństwo; będzie niebezpieczeństwo;
bedzie zaraza; będzie wolność od zarazy;
lub zarabiając na obliczaniu, księgowaniu, kalkulacji, komponowaniu poezji lub nauczając hedonistycznych sztuk lub doktryn —

on (prawy mnich) powstrzymuje się od trwania w nieprawym żywocie, nie dopuszczając się poniżających sztuk jak te wymienione.

"Podczas gdy niektórzy kapłani i mędrcy, żyjący z jadła ofiarowanego w wierze, trwają w nieprawym żywocie,dopuszcając się poniżających sztuk takich jak:

wybierając dobrowróżbne daty zaślubin, zaręczyn, rozwodów;
zbierając długi lub czynienie inwestycji i pożyczek;
czyniąc atrakcyjnym lub nie atrakcyjnym; leczenie kobiet, które poddały się aborcji lub poroniły;
recytując zaklęcia by związać ludzki język, by sparaliżować jego szczękę, by utracił kontrolę nad rękami, lub sprowadzająć głuchość;
dając prorocze odpowiedzi na pytania skierowane do lustra, młodej dziewczyny lub ducha;
czcząc słońce, czcić Wielkiego Brahmę, pluć ogniem, plrzywoływać boginię szczęścia —

on (prawy mnich) powstrzymuje się od trwania w nieprawym żywocie, nie dopuszczając się poniżających sztuk jak te wymienione.

"Podczas gdy niektórzy kapłani i mędrcy, żyjący z jadła ofiarowanego w wierze, trwają w nieprawym żywocie, poniżających sztuk takich jak:

obiecując dary dla dev w zamian za przysługi; wypełniając te przysługi;
demonologia;
nauczanie zaklęć chroniacych domostwa;
wzbudzając męskość lub impotencję;
poświęcając miejsca budów;
oferując ceremonialne przemywania ust i ceremonialne kompiele;
poświęcając ceremonialne ognie;
przygotowując środki wymiotne, przeczyszczające, wkrztuśne, moczopędne, leczące ból głowy;
przygotowując oliwę do uszu, krople do oczu, oliwę do nosa, płyn do oczu i nie-lekarstwa; lecząc katarakty, praktykując chirurgię, praktykując jako pediatra, zalecać lekarstwa i terapie by uleczyć ich efekty uboczne —

on (prawy mnich) powstrzymuje się od trwania w nieprawym żywocie, nie dopuszczając się poniżających sztuk jak te wymienione. To także część jego cnoty.

"Oto jak mnich spełniający się w cnocie nie widzi niebezpieczeństwa dzięk powstrzymywaniu się poprzez cnotę. Tak jak namaszczony szlachetny król wojownik, który pokonał swych wrogów nie widzi niebezpieczeństwa z ich strony, w ten sam sposób mnich spełniając się w cnocie nie widzi niebezpieczeństwadzięki powstrzymywaniu sie poprzez cnotę. Obdarzony tym szlachetnym czynnikiem cnoty jest wewnętrznie wrażliwy na przyjemność bycia bez skazy. Oto w jaki sposób mnich spełnia się w cnocie.

(Powstrzymywanie Zmysłów)

"W jaki sposób mnich strzeże drzwi zmysłów? Ujrzawszy formę okiem, nie chwyta motywów lub szczegółów przez które — jeśli pozostawałby bez powstrzymywania zmysłu wzroku — zło, nieprawe cechy takie jak chciwość lub napięcie mogły by go dopaść. Usłyszawszy dźwięk uchem… Wyczuwszy zapach nosem… Poczuwszy smak językiem… Doświadczywszy dotyku ciałem… Rozpoznawszy myśli intelektem, nie chwyta motywów lub szczegółów przez które — jeśli pozostawałby bez powstrzymywania intelektu — zło, nieprawe cechy takie jak chciwość lub napięcie mogły by go dopaść. Obdarzony szlachetnym czynnikiem panowania nad zmysłami jest wewnętrznie wrażliwy na przyjemność bycia bez skazy. Oto w jaki sposób mnich strzeże drzwi zmysłów.

(Uważność i Czujność)

"W jaki sposób mnich jest uważny i czujny? Idąc naprzód i zawruciwszy, działa z czujnością. Kiedy spogląda na cel i spogląda wstecz… kiedy otwiera i zamyka usta… kiedy niesie swe spodnie okrycie, wierzchnią szatę i swą miskę żebraczą… kiedy je, pije, przeżuwa i smakuje… kiedy oddaje mocz i kał… kiedy idzie, stoi, siedzi, zapada w sen, budzi się, przemawia i milczy działa z czujnością. Oto w jaki sposób mnich jest uważny i czujny.

(Zadowolenie)

"W jaki sposób mnich osiąga zadowolenie? Tak jak ptak, dokądkolwiek pójdzie, unosi sie na swych skrzydłach niosąc tylko swój własny ciężar; tak też jest zadowolnoy z własnych szat by okryć ciało i jałmużny by zaspokoić głód. Dokądkolwiek pójdzie zabiera ze sobą tylko rzeczy niezbędne. oto jak mnich osiąga zadowolenie.

(Porzucenie Przeszkód)

"Obdarzony tą szlachetną cechą cnoty, szlachetnym powstrzymywanie ośrodków zmysłów, szlachtna uważnością i czujnością i szlachetnym zadowoleniem, poszukuje odosobnienia: puszczy, cienia drzewa, góry, doliy, jaskinie, cmentarzyska, dżungli, otwartej przestrzeni, kawałka słomy. Po posiłku, powróciwszy ze zbierania jałmużny, siada skrzyżowawszy nogi, z wyprostowanym ciałem i gromadzi w sobie uważność.

"Porzuciwszy chciwość z szacunkiem do świata, przebywa ze świadomością pozbawioną chciwością. Oczyszcza swój umysł z chciwości. Porzuca nieprawą wolę i gniew, przebywa ze świadomością pozbawioną nieprawej woli, z pragnący dobra wszystkich żyjących istot. Oczyszcza swój umysł z nieprawej woli i gniewu. Porzuca lenistwo i ospałość, przebywa ze świadomością pozbawioną lenistwa i ospałości, uważny, czujny, dostrzegający światło. Oczyszcza swój umysł z lenistwa i ospałości. Porzuca niepokój i troskę, przebywa niezachwiany, jego umusł jest niewzruszenie spokojny. Oczyszcza swój umysł z niepokoju i troski. Porzuca wątpliwość, przebywa przeszedłwszy ponad wątpliwością, bez zmieszania ze względem dla umiejętnych mentalnych cech. Oczyszcza swój umysł z wątpliwości.

"Przypuścmy, że pewien człowiek zaciągnął dług i zainwestował ją w interes. Interes powiódł się. Zapłacił stare długi i zostało mu pieniędzy by utrzymywać żonę. Wtedy człowiek ten pomyślał: 'Wcześniej zaciągnąłem dług, zainwestowałem ją w mój interes. Teraz interes się powiódł. Oddałem długi i zostało mi pieniędzy by utrzymać żonę.' Dzięki temu doświadcza radości i szczęścia.

"Teraz przypuśćmy, że pewien człowiek zachorował — boleśnie i bardzo poważnie. Nie cieszy się swymi posiłkami i ciało jego osłabło. Po jakimś czasie udało mu się wyjść ze słabości. Cieszy się swymi posiłkami i ciało jego nabrało sił. Wtedy człowiek ten pomyślał: 'Wcześniej byłem chory… Teraz udało mi się wyjść z choroby. Cieszę śię mymi posiłkami i ciało moje nabrało sił.Dzięki temu doświadcza radości i szczęścia.

"Teraz przypuśćmy, że pewien człowiek został wtrącony do więzienia. Po jakimś czasie został uwolniony z kajdan, bezpieczny i radosny, bez utraty majątku. Wtedy człowiek ten pomyślał: 'Wcześniej byłem wtrącony do więzienia. Teraz jestem uwolniony z kajdan, bezpieczny i szczęśliwy nie utraciwszy majątku..' Dzięki temu doświadcza radości i szczęścia.

"Teraz przypuśćmy, że pewien człowiek jest niewolnikiem, przedmiotem dla innych, niezdolnego do pójścia tam dokąd chce iść. Po jakimś czasie zostaje uwolniony z niewoli, nie jest już przedmiotem dla innych, wolny, zdolny do pójścia dokądkolwiek chce. Wtedy człowiek ten pomyślał: 'Wcześniej byłem niewolnikiem… Teraz jestem wyzwolony z niewoli, nie jestem już przedmiotem dla innych, wolny, zdolny do pójścia dokądkolwiek chcę.' Dzięki temu doświadcza radości i szczęścia.

"Teraz przypuśćmy, że pewien człowiek wiozący pieniądze i dobra podróżuje przez wyludnioną okolicę. Po jakimś czasie wydostaje się z wyludnionej okolicy, bezpieczny i szczęśliwy, nie utraciwszy własności. Wtedy człowiek ten pomyślał: 'Wcześniej wiozłem pieniądze i dobra, podróżując przez wyludnioną okolicę. Teraz wydostałem się się z wyludnionej okolicy bezpieczny i szczęśliwy nie utraciwszy własności.' Dzięki temu doświadcza radości i szczęścia.

"W ten sam sposób, kiedy te pięc zawad nie zostanie porzuconych w nim, mnich postrzega je jako dług, chorobę, więzienie, niewolnictwo, droge przez wyludniona okolicę. Lecz kiedy te pięc zawad zostanie porzucone w nim, postrzega to jako brak dług, dobre zdrowie, wolność od więzienia, wolność, miejsce bezpieczeństwa. Ujrzawszy, że są one w nim porzucone, staje się zadowolony. Zadowolony, staje się zachwycony. Zachwycony, jego ciało rośnie w spokój. Jego ciało jest spokojne, jest czuły i czuje przyjemność. Czując przyjemność, jego umysł staje sie skoncentrowany.

(Cztery Jhany)

"Całkowicie odsunąwszy się od zmysłowości, odsunąwszy się od nieumiejętnych mentalnych cech wkracza i pozostaje w pierwszej jahnie: zachwyt i przyjemność rodzą się z odsunięcia a wraz z nimi skoncentrowana myśl i analiza. Przenika i nurtuje, zalewa i obmywa ciało zachwytem i przyjemnością zrodzoną z odsunięcia się. Tak jak umiejętny łaziebny lub uczeń łaziebnego wsytpuje proszek do kąpieli do mąsiężnego basenu i ukląkwszy miesza proszek z wodą — doskonale wymieszany, doskonale przeniknięty w wodę — nie wychlapując wody; tak też mnich przenika… ciało zachwytem i przyjemnością zrodzoną z odsunięcia się. Niepozostaje nic w jego ciele co by nie było przeniknięte zachwytem i przyjemnością zrodzoną z odsunięcia się.

"Oto także cud nauki.

"Cowięcej, wraz z uspokoieniem skoncentrowanej myśli i analizy, wkracza i pozostaje w drugiej jhana: zachwyt i przyjemność zrodzona z opanowania, zjednoczenia świadomości wolnej od skoncentrowanej myśli i analizy — wewnętrzna pewność. Przenika i nurtuje, zalewa i obmywa ciało zachwytem i przyjemnością zrodzoną z opanowania. Tak jak jezioro ze źródłem w nim samym nie ma dopływu ze wschodu, zachodu, północy i południa, także niebiosa zapewniają jezioru obfity deszcz od czasu do czasu, tak też wewnętrzne źródło przenika i nurtuje, zalewa i obmywa jezioro swymi chłodnymi wodami tak, że żadna cząść jeziora nie jest nie obmyta chłodnymi wodami, tak też mnich przenika… ciałozachwytem i przyjemnością zrodzoną z opanowania. Niepozostaje nic w jego ciele co by nie było przeniknięte zachwytem i przyjemnością zrodzoną z opanowania.

"Oto także cud nauki.

"Cowięcej, wraz ze zblednięciem zachwytu, pozostaje spokoju, uważny i całkowicie świadomy, fizycznie czuły na przyjemność. Wkracza i pozostaje w trzeciej jahnie o której Szlachetni mówią: 'Spokojny i uważny trwa w przyjemności.' Przenika i nurtuje, zalewa i obmywa ciało przyjemnością pozbawioną zachwytu. Tak jak w lotosowym stawie, niektóre z lotosów zrodzona i wzrastające w wodzie, pozostają w niej zanurzone i rozkwitają bez wychylania się z wody, tak też są przeniknięte i nurtowane, zalane i obmywane przez chłodną wodę od korzeni aż do płatków i nic z tych lotosów nie jest nie przeniknięte przez chłodną wodę; tak też mnich przenika… ciało przyjemnością pozbawioną zachwytu. Niepozostaje nic w jego ciele co by nie było przeniknięte przyjemnością wolną od zachwytu.

"Oto także cud nauki.

"Cowięcej, wraz z porzuceniem przyjemności i napięcia — tak jak ze wcześniejszym zanikiem analizy i zmartwienia — wkracza i pozostaje w czwartej jahnie: czystośc spokoju i uważności, ani przyjemność ani napięcie. Siedzi okrywając ciało czystą, jasną świadomością. Tak jak człowiek siedzący okryty od stóp do głów białą szatą tak by żadna część jego ciała nie była okryta; tak też mnich siedzi okrywając ciało czystą, jasną świadomością. Niepozostaje nic w jego ciele co by nie było okryte przez czystą, jasną świadomość.

"Oto także cud nauki.

(Wiedza Wglądu)

"Z umysłem tak skoncentrowanym, oczyszczonym i jasnym, nieskalanym, wolnym od wad, giętkim, plastycznym, spokojnym i osiągającym niewzruszoność, zwraca się ku wiedzy i wizji. Dostrzega: 'Me ciało jest uposażone w formę, złożone z czterech pierwotnych elementów, zrodzone z matki i ojca, odżywiane ryżem i kleikiem, przedmiot nietrwałości, grabierzy, nacisku, rozkładu i rozproszenia. Ma świadomość jest utrzymana i przywiązana do "tutaj".' Tak jak gdyby istniał przepiękny berylowy klejnot najczystszych wód — ośmiościenny, doskonale wypolerowany, czysty, klarowny, spełniony we wszystkich aspektach, i poczynając od jego środka biegnie niebieska, żółta, czerwona, biała lub brązowa nić. — i człowiek z dobrym wzrokiem wziąłby go do ręki, przyjżałby mu się i rzekł: 'To przepiękny berylowy klejnot najczystszych wód, ośmiościenny, doskonale wypolerowany, czysty, klarowny, spełniony we wszystkich aspektach. Poczynając od jego środka biegnie niebieska, żółta, czerwona, biała lub brązowa nić.' W ten sam sposób — z umysłem tak skoncentrowanym, oczyszczonym i jasnym, nieskalanym, wolnym od wad, giętkim, plastycznym, spokojnym i osiągającym niewzruszoność — mnich zwraca się ku wiedzy i wizji. Dostrzega: 'Me ciało jest uposażone w formę, złożone z czterech pierwotnych elementów, zrodzone z matki i ojca, odżywiane ryżem i kleikiem, przedmiot nietrwałości, grabierzy, nacisku, rozkładu i rozproszenia. Ma świadomość jest utrzymana i przywiązana do "tutaj".'

"Oto także cud nauki.

(Ciało Uczynione z Umysłu)

"Z umysłem tak skoncentrowanym, oczyszczonym i jasnym, nieskalanym, wolnym od wad, giętkim, plastycznym, spokojnym i osiągającym niewzruszoność, zwraca się ku uczynieniu ciała z umysłu. Z tego ciała tworzy inne ciało, uposażone w formę, uczynione z umysłu, kompletne we wszystkich swych częściach, nie podrzędne w swych zdolnościach. Tak jak gdyby człowiek wyciągnął trzcinę z jej powłoki. Pomyślałby wtedy: 'To jest trzcina a to jest jej powłoka. Powłoka to jadna rzecz a trzcina inna, lecz trzcina została wyciągnięta z powłoki.' Lub gdyby człowiek wyciągnął miecz z pochwy. Pomyślałby wtedy: 'To jest miecz a to jego pochwa. Miecz to jedna rzecz a pochwa to inna, lecz miecz został wyciągnięty z pochwy.' Lub gdyby człowiek wyciągnął węża z wylinki. Pomyślałby wtedy: 'To jest wąż a to jego wylinka. Wąż to jedna rzecz a wylinka to inna, lecz wąż został wyciągnięty z wylinki.' W ten sam sposób — z umysłem tak skoncentrowanym, oczyszczonym i jasnym, nieskalanym, wolnym od wad, giętkim, plastycznym, spokojnym i osiągającym niewzruszoność — mnich zwraca się ku uczynieniu ciała z umysłu. Z tego ciała tworzy inne ciało, uposażone w formę, uczynione z umysłu, kompletne we wszystkich swych częściach, nie podrzędne w swych zdolnościach.

"Oto także cud nauki.

(Nadnaturalne Moce)

"Z umysłem tak skoncentrowanym, oczyszczonym i jasnym, nieskalanym, wolnym od wad, giętkim, plastycznym, spokojnym i osiągającym niewzruszoność, zwraca się ku formie nadnaturalnych mocy. Włada wielorakimi nadnaturalnymi mocami. Będąc jednym staje się wieloma; będąc wieloma staje się jednym. Pojawia się. Znika. Przekracza niepowstrzymany przez ściany, szańce i góry jak przez powietrze. Zanurza się i wynurza z ziemi jak by to była woda. Kroczy po wodzie nie tonąc jak by to był suchy ląd. Siedząc z nogami skrzyżowanymi unosi się w powietrzu niczym uskrzydlony ptak. Swymi dłońmi dotyka i przesuwa Słońce i Księżyc, tak potężne i mocne. Wywiera wpływ swym ciałem sięgający nawet świata Brahm. Tak jak zręczny garncarz lub jego pomocnik może wyrzeźbić z dobrze przygotowanej gliny jakikolwiek kształt zechce, lub jak zręczny rzeźbiarz kości słoniowej lub jego pomocnik może wyrzeźbić z dobrze przygotowanej kości jakikolwiek kształt zechce, lub jak zręczny złotnik lub jego pomocnik może nadać dobrze przygotowanemu złoto jakikolwiek kształt zechce; w ten sam sposób — Z umysłem tak skoncentrowanym, oczyszczonym i jasnym, nieskalanym, wolnym od wad, giętkim, plastycznym, spokojnym i osiągającym niewzruszoność — mnich zwraca się ku formie nadnaturalnych mocy… Wywiera wpływ swym ciałem sięgający nawet świata Brahm.

"Oto także cud nauki.

(Czysty Posłuch)

"Z umysłem tak skoncentrowanym, oczyszczonym i jasnym, nieskalanym, wolnym od wad, giętkim, plastycznym, spokojnym i osiągającym niewzruszoność, zwraca się ku boskiemu słuchowi. Słyszy — dzięki boskiemu słuchowi, czystemu i prześcigającemu ludzkie — oba rodzaje dźwięków: boskie i ludzkie, jakkolwiek są blisko lub daleko. Tak jak człowiek podróżujący po trakcie słyszący dźwięki kotłów, małych bębnów, rogów, cymbałów i tam-tam'ów. Będzie on wiedział: 'To jest dźwięk kotłów, to jest dźwięk małych bębnów, to jest dźwięk rogów, to jest dźwięk cymbałów, to jest dźwięk tam-tam'ów.' W ten sam sposób — Z umysłem tak skoncentrowanym, oczyszczonym i jasnym, nieskalanym, wolnym od wad, giętkim, plastycznym, spokojnym i osiągającym niewzruszoność — mnich zwraca się ku boskiemu słuchowi. Słyszy — dzięki boskiemu słuchowi, czystemu i prześcigające ludzkie — oba rodzaje dźwięków: boskie i ludzkie, jakkolwiek są blisko lub daleko.

"Oto także cud nauki.

(Czytanie w Umyśle)

"Z umysłem tak skoncentrowanym, oczyszczonym i jasnym, nieskalanym, wolnym od wad, giętkim, plastycznym, spokojnym i osiągającym niewzruszoność, zwraca się ku poznaniu świadomości innych istot. Poznaje świadomość innych istort, innych osób, objąwszy ją własną świadomością. Dostrzega umysły wypełniony pasją jako umysł wypełniony pasją, i umysł pozbawiony pasji jako umysł pozbawiony pasji. Dostrzega umysł wypełniony uprzedzeniem jako umysł wypełniony uprzedzeniem, i umysł pozbawiony uprzedzenia jako umysł pozbawiony uprzedzenia. Dostrzega umysł wypełniony ułudą jako umysł wypełniony ułudą, i umysł pozbawiony ułudy jako umysł pozbawiony ułudy. Dostrzega umysł ściśnięty jako umysł ściśnięty, i rozpierzchnięty umysł jako rozpierzchnięty umysł. Dostrzega poszerzony umysł jako poszerzony umysł, i nieposzerzony umysł jako nieposzerzony umysł. Dostrzega wyróżniający się umysł jako wyróżniający się umysł, i niewyróżniający się umysl jako niewyróżniający się umysł. Dostrzega skoncentrowany umysł jako skoncentrowany umysł, i nieskoncentrowany umysł jako nieskoncentrowany umysł. Dostrzega wyzwolony umysł jako wyzwolny umysł, i niewyzwolony umysł jako niewyzwolony umysł. Tak jak młoda kobieta — lub mężczyzna — kochająca ozdoby, przypatrująca się swemu odbiciu w jasnym lustrze lub w misce czystej wody będzie widzieć 'wstydliwe' jeśli będzie wstydliwe lub 'niewstydliwe' jeśli nie będzie. W ten sam sposób — Z umysłem tak skoncentrowanym, oczyszczonym i jasnym, nieskalanym, wolnym od wad, giętkim, plastycznym, spokojnym i osiągającym niewzruszoność — mnich zwraca się ku poznaniu świadomości innych istot. Poznaje świadomość innych istort, innych osób, objąwszy ją własną świadomością. Dostrzega umysły wypełniony pasją jako umysł wypełniony pasją, i umysł pozbawiony pasji jako umysł pozbawiony pasji… wyzwolony umysł jako wyzwolny umysł, i niewyzwolony umysł jako niewyzwolony umysł.

"Oto także cud nauki.

(Wspomnienie Przeszłych Żywotów)

"Z umysłem tak skoncentrowanym, oczyszczonym i jasnym, nieskalanym, wolnym od wad, giętkim, plastycznym, spokojnym i osiągającym niewzruszoność, zwraca się ku poznaniu i wspomnieniu przeszłych żywotów (dosł: przeszłych domostw). Wspomina swe wielorakie przeszłe żywoty , n.p., jedne narodziny, dwoje narodzin, troje narodzin, czworo, pięcioro, dziesięć, dwadzieścia, trzydzieści, czterdzieści, pięćdziesiąt, sto, tysiąc, sto tysięcy, wiele eonów kosmicznego kurczenia się, wiele eonów kosmicznego rozszerzania się, wiele eonów kosmicznego kurczenia się i rozszerzania, [wspominając], 'Tam miałem takie a takie imię, należałem do takiego a takiego klanu, tak a tak wyglądałem. Takie a takie było me pożywienie, takie a takie doświadczenie przyjemności i bólu, taki a taki koniec mego życia. Odeszłwszy z tego stanu, odrodziłem się tam a tam. Tam także miałem takie a takie imię, należałem do takiego a takiego klanu, tak a tak wyglądałem. Takie a takie było me pożywienie, takie a takie doświadczenie przyjemności i bólu, taki a taki koniec mego życia. Odeszłwszy z tego stanu, odrodziłem się tam a tam.' Tak oto wspomina przeszłe żywota w ich kształtach i szczegółach. Tak jak człowiek który odszedłwszy ze swej rodzinnej wioski do innej wioski a stamtąd do innej a stamtąd do jeszcze innej a z niej do swej rodzinnej wioski. Może on pomyśleć: 'Wyszedłem z mej rodzinnej wioski do wioski tam a tam. Tam stałem w taki a taki sposób, siedziałem w taki a taki sposób, mówiłem w taki a taki sposób, milczałem tak a tak. Z tej wioski wyruszyłem do wioski tam a tam, i tam stałem w taki a taki sposób, siedziałem w taki a taki sposób, mówiłem w taki a taki sposób, milczałem tak a tak. Z tamtej wioski powróciłem do domu.' W ten sam sposób — z umysłem tak skoncentrowanym, oczyszczonym i jasnym, nieskalanym, wolnym od wad, giętkim, plastycznym, spokojnym i osiągającym niewzruszoność — mnich zwraca się ku poznaniu i wspomnieniu przeszłych żywotów. Wspomina swe wielorakie przeszłe żywoty… w ich kształtach i szczegółach.

"Oto także cud nauki.

(Odejście i Odradzanie się istot)

"Z umysłem tak skoncentrowanym, oczyszczonym i jasnym, nieskalanym, wolnym od wad, giętkim, plastycznym, spokojnym i osiągającym niewzruszoność, zwraca się ku wiedzy o odejściu i odradzaniu się istot. Widzi — dzięki boskiemu wzrokowi, oczyszczonemu i prześcigającrmu ludzki — istoty odchodzące i odradzające się, dostrzaga jak są podrzędne i doskonałe, piękne i ochydna, szczęśliwe i nieszczęśliwe w zależności od ich kammy: 'Te istoty — które są obdarzone złym prowadzeniem sie, mową i umysłem, które lżą szlachetnych, posiadają złe poglądy i podejmują działania pod wpływem złych poglądów — wraz z rozpadem ciała, po śmierci, odradzają się w świecie deprawacji, w złym miejscu przeznaczenia, w niższych światach, w piekłach. Lecz te istoty — które są obdarzone dobrym prowadzeniem się, mowa i umysłem, ktore nie lżą szlachetnych, powsiadają prawe poglądy i podejmują działania pod wpływem prawych poglądów — wraz z rozpadem ciała, po śmierci, odradzają się w dobrym miejscu przeznaczenia, w niebiańskich światach.' Tak oto — dzięki boskiemu wzrokowi, oczyszczonemu i prześcigającrmu ludzki — istoty odchodzące i odradzające się, dostrzaga jak są podrzędne i doskonałe, piękne i ochydna, szczęśliwe i nieszczęśliwe w zależności od ich kammy. Tak jak czlowiek z dobrym wzrokiem stojący na dachu wysokiego budynku na centralnym placu [miasta], widzi ludzi wchodzących do domów, wychodzących z nich, idących ulicą i siedzących na centralnym placu. Może on pomyśleć: 'Ci ludzie wchodzą do domów, wychodzą z nich, idą ulicami, i siedzą na centralnym placu.' W ten sam sposób — umysłem tak skoncentrowanym, oczyszczonym i jasnym, nieskalanym, wolnym od wad, giętkim, plastycznym, spokojnym i osiągającym niewzruszoność — mnich zwraca się ku wiedzy o odejściu i odradzaniu się istot. Widzi — dzięki boskiemu wzrokowi, oczyszczonemu i prześcigającrmu ludzki — istoty odchodzące i odradzające się, dostrzaga jak są podrzędne i doskonałe, piękne i ochydna, szczęśliwe i nieszczęśliwe w zależności od ich kammy…

"Oto także cud nauki.

(Koniec Umysłowych Wzburzeń)

"Z umysłem tak skoncentrowanym, oczyszczonym i jasnym, nieskalanym, wolnym od wad, giętkim, plastycznym, spokojnym i osiągającym niewzruszoność, zwraca się ku wiedzy o zakończeniu umysłowych wzburzeń. Dostrzega to co jest teraz: 'To jest napięcie… To jest źródło napięcia… To jest zniszczenie napięcia… To jest droga wiodąca do zniszczenia napięcia… To są umysłowe wzburzenia… To jest źródło wzburzeń… To jest zniszczenie wzburzeń… To jest droga do zniszczenia wzburzeń.' Jego serce, tak oto uwiadomione, tak oto widzące, jest uwolnione od wzburzeń zmysłlowych, wzburzeń stawania-się, wzburzeń ignorancji. Wraz z wyzwoleniem przychodzi wiedza, 'Wyzwolony.' Dostrzega, że 'Narodziny sie zakończyły, święte życie się dopełniło, zadanie zostało wykonane. Nie ma nic dalszego w tym świecie.' Tak jak człowiek z dobrym wzrokiem stałby na brzegu jeziora w górskiej dolinie — czystego, przejrzystego i nieskalanego — mógłby zobaczyć muszelki, żwir i kamyczki a także ławice ryb plywające i odpoczywające. Mógłby on pomyśleć: 'To jezioro jest czyste, przejrzyste i nieskalane. Tam oto są muszelki, żwir i kamyczki a także ławice ryb pływających i odpoczywających.' W ten sam sposób — Z umysłem tak skoncentrowanym, oczyszczonym i jasnym, nieskalanym, wolnym od wad, giętkim, plastycznym, spokojnym i osiągającym niewzruszoność — mnich zwraca się ku wiedzy o zakończeniu umysłowych wzburzeń. Dostrzega to co jest teraz: 'To jest napięcie… To jest źródło napięcia… To jest zniszczenie napięcia… To jest droga wiodąca do zniszczenia napięcia… To są umysłowe wzburzenia… To jest źródło wzburzeń… To jest zniszczenie wzburzeń… To jest droga do zniszczenia wzburzeń.' Jego serce, tak oto uwiadomione, tak oto widzące, jest uwolnione od wzburzeń zmysłlowych, wzburzeń stawania-się, wzburzeń ignorancji. Wraz z wyzwoleniem przychodzi wiedza, 'Wyzwolony.' Dostrzega, że 'Narodziny sie zakończyły, święte życie się dopełniło, zadanie zostało wykonane. Nie ma nic dalszego w tym świecie.

"Oto także cud nauki.

"Oto trzy cuda o których mówiłem, Kevatto, pozanałem je i zrealizowałem w sobie.

(Rozmowy z Bogami)

"Pewngo razu, Kevatto, taki oto ciąg myśli powstał w świadomości pewnego mnicha spośród mnisiego zgromadzenia: 'Gdzie te cztery wielkie elementy — ziemska własność, ciekła własność, ognista własność, wietrzna własność — ustają bez reszty?' Wtedy osiągnął taki stan koncentracji, że w jego skoncentrowanym umyśle otworzyła się droga prowadząca do bogów. Tak więc zbliżył się do bogów z orszaku Czterech Wielkich Królów, a zbliżywszy się spytał ich: 'Przyjaciele, gdzie te cztery wielkie elementy — ziemska własność, ciekła własność, ognista własność, wietrzna własność — ustają bez reszty?

"Kiedy to powiedział, bogowie z orszaku Czterech Wielkich Królów rzekły do mnicha: 'My także nie wiemy gdzie cztery wielkie elementy… ustają bez reszty. Lecz Czterej Wielcy Królowie są wyżej niż my i są bardziej subtelni niż my. Oni powinni wiedzieć gdzie cztery wielkie elementy… ustają bez reszty.'

"Tak więc mnich zbliżył się do Czterech Wielkich Królów, a zbliżywszy się rzekł do nich, 'Przyjaciele, gdzie te cztery wielkie elementy… ustają bez reszty?

"Kiedy to powiedział, Czterej Wielcy Królowie rzekli do mnicha: 'My także nie wiemy gdzie cztery wielkie elementy… ustają bez reszty. Lecz Bogowie Trzydziestu Trzech są wyżej niż my i są bardziej subtelni niż my. Oni powinni wiedzieć gdzie cztery wielkie elementy… ustają bez reszty.'

"Tak więc mnich zbliżył się do Bogów Trzydziestu Trzech… do Sakków… do Bogów Yama… do Santusitów… do Bogów Nimmanarati… do Sunimmitów… do Bogów Paranimmitavasatti… do Paranimmita Vasavatti… do bogów z orszaku Brahmy…

"Wtedy osiągnął taki stan koncentracji, że w jego skoncentrowanym umyśle otworzyła się droga prowadząca do bogów. Tak więc zbliżył się do bogów z orszaku Brahm a zbliżywszy się spytał ich: 'Przyjaciele, gdzie te cztery wielkie elementy — ziemska własność, ciekła własność, ognista własność, wietrzna własność — ustają bez reszty?

"Kiedy to powiedział, bogowie z orszaku Brahmy rzekli do mnicha: 'My także nie wiemy gdzie cztery wielkie elementy… ustają bez reszty. Lecz istnieje Brahma, Wielki Brahma, Zdobywca, Niepokonany, Wszystko Widzący, Wszechmocny, Udzielny Władca, Twórca, Wódz, Wyznaczający i Rządca, Ojciec Wszystkich Którzy Byli i Będą. On jest wyżej niż my i są bardziej subtelny niż my. On powinien wiedzieć gdzie cztery wielkie elementy… ustają bez reszty.'

"'Lecz gdzie, przyjaciele, jest teraz Wielki Brahma?'

"'Mnichu, my także nie wiemy gdzie jest Brahma i jak jest Brahma. Lecz kiedy rozlegnie się śpiew, uderzy grom i pojawi się blask, Brahma nadejdzie. Są to zwiastuny przybycia Brahmy: uderzenie gromu i blask.'

"Niedługo po tym przybył Brahma.

"Tak więc mnich zbliżył się do Brahmy, a zbliżywszy się rzekł do niego, 'Przyjacielu, gdzie te cztery wielkie elementy — ziemska własność, ciekła własność, ognista własność, wietrzna własność — ustają bez reszty?

"Kiedy to powiedział, Wielki Brahma rzekł do mnicha: 'Ja, mnichu, jestem Brahma, Wielki Brahma, Zdobywca, Niepokonany, Wszystko Widzący, Wszechmocny, Udzielny Władca, Twórca, Wódz, Wyznaczający i Rządca, Ojciec Wszystkich Którzy Byli i Będą.'

"Po raz drugi, mnich rzekł do Wielkiego Brahmy: 'Przyjacielu, nie pytałem cię czy jesteś Brahmą, Wielkim Brahmą, Zdobywcą, Niepokonanym, Wszystko Widzącym, Wszechmocnym, Udzielny Władcą, Twórcą, Wodzem, Wyznaczającym i Rządcą, Ojcem Wszystkich Którzy Byli i Będą. Spytałem cię gdzie te cztery wielkie elementy — ziemska własność, ciekła własność, ognista własność, wietrzna własność — ustają bez reszty.'

"Po raz drugi, Wielki Brahma rzekł do mnicha: 'Ja, mnichu, jestem Brahma, Wielki Brahma, Zdobywca, Niepokonany, Wszystko Widzący, Wszechmocny, Udzielny Władca, Twórca, Wódz, Wyznaczający i Rządca, Ojciec Wszystkich Którzy Byli i Będą.'

"Po raz trzeci…

"Wtedy Wielki Brahma, wziął mnicha za ramię, odprowadził na stronę i rzekł do niego: 'Bogowie z orszaku Brahmy wierzą, że :"Nie ma nic czego by nie wiedział Wielki Brahma. Nie ma nic czego by nie widział Wielki Brahma. Nie ma nic czego Wielki Brahma jest nieświadomy. Nie ma nic czego Wielki Brahma nie zrealizował." To dlatego w ich obecności nie powiedziałem, że ja także nie wiem gdzie cztery wielkie elementy… ustają bez reszty. Działałeś niewłaściwie, działałeś źle, omijając w swym poszukiwaniu odpowiedzi Błogosławionego, szukając w innych miejscach. Idź natychmiast do Błogosławionego, a przybywszy zadaj Mu to pytanie. Jakkolwiek odpowie, powinieneś tego wysłuchać.'

"Wtedy — tak jak silny mężczyzna może rozluźnić swe napięte ramię lub napiąć swe rozluźnione ramię — mnich zniknął ze świata Brahm i natychmiast pojawił się przede mną. Ukłoniwszy mi się, usiadł. Kiedy tak siedział rzekł do mnie: 'O Czcigodny, Gdzie te cztery wielkie elementy — ziemska własność, ciekła własność, ognista własność, wietrzna własność — ustają bez reszty?'

"Kiedy to powiedział, rzekłem do niego: 'Pewnego razu, mnichu, pewni morscy kupcy wzięli ptaki-dostrzegające-brzeg i podnieśli żagle. Kiedy nie widzieli brzegu, uwolnili ptaki-dostrzegające-brzeg. Poleciały one na wschód, za południe, na zachód, na północ i do góry we wszystkie pośrednie kierunki kompasu. Jeśli widziały brzeg w jakimkolwiek kierunku, poleciałyby tam. Jeśli nie widziałyby brzegu w jakimkolwiek kierunku, powróciłyby na statek. W ten sam sposób, mnichu, odszedłeś daleko do świata Brahm w poszukiwaniu odpowiedzi na to pytanie, a teraz powróciłeś do mnie.'"

"'Twoje pytanie nie powinno być sformułowane w ten sposób: Gdzie te cztery wielkie elementy — ziemska własność, ciekła własność, ognista własność, wietrzna własność — ustają bez reszty? Zamiast tego, powinno ono być sformułowane w ten sposób:

Gdzie woda, ziemia, ogień i powiatrze
nie mają ostoii?
Gdzie długie i krótkie,
grube i chude,
nieczyste i czyste,
nazwa i forma
zmierzają ku końcowi?

"'A odpowiedzia na to jest:

Świadomośc bez cech,
bez końca,
lśniaca wokół:
To tutaj woda, ziemia, ogień i wiatr
nie mają ostoii.
To tutaj długie i któtkie
grube i chude
nieczyste i czyste
nazwa i formaa,
wszystkie zmierzają ku koncowi.
Wraz ze zniszceniem [dzialalności] świadomości
wszystko zmierza ku końcowi.'"

Oto co rzekł Błogosławiony. Zadowolony, gospodarz Kevatta rozkoszował się słowami Błogosławionego.