Bhāvanā

Rozwój umysłu (dosł. Powoływanie do Istnienia, wytwarzanie) jest ogólnie tym, co raczej nieściśle jest nazywane medytacją. Należy wyróżnić dwa rodzaje:

• Rozwój Wyciszenia (samatha-bhāvanā), czyli Skupienia (samādhi) oraz
• Rozwój Wglądu (vipassanā-bhāvanā), czyli Mądrości (paññā).

Te dwa ważne terminy – Wyciszenie i Wgląd (patrz samatha-vipassanā) - są bardzo często spotykane i wyjaśniane zarówno w Suttach jak i w Abhidhammie.

Wyciszenie (samatha) jest skupionym, niewzruszonym, pełnym spokoju i dzięki temu nieskalanym umysłem. Wgląd (vipassanā) jest intuicyjnym wglądem w Nietrwałość, Cierpienie i Bezosobowość (anicca, dukkha, anattā, patrz ti-lakkhan.a) wszystkich cielesnych i mentalnych zjawisk istnienia wchodzących w skład pięciu skupisk, a dokładnie: fizycznej formy, uczuć, percepcji, formacji mentalnych i świadomości - patrz khandha.

Według San^.khepavan.n.ana (Komentarz do Abhidhammatthasan^.gaha) Wyciszenie lub Skupienie Umysłu przynosi potrójne błogosławieństwo:

• korzystne odrodzenie,
• szczęśliwe obecne życie oraz
• czystość umysłu, która jest warunkiem dla Wglądu.

Skupienie (samādhi) poprzez oczyszczenie umysłu z pięciu mentalnych skalań lub Przeszkód (nīvaran.a) jest niezbędną podstawą i warunkiem Wglądu, podczas gdy Wgląd (vipassanā) wytwarza cztery ponad-światowe poziomy Świętości i uwolnienia umysłu. Dlatego też Buddha powiedział: "O Mnisi, obyście rozwinęli mentalne skupienie. Ponieważ ktoś, kto pozostaje mentalnie skupiony widzi rzeczy zgodnie z rzeczywistością" (S. XXII, 5). A w Mil. jest powiedziane: "Podobnie jak zapalona lampa, gdy wniesiona do ciemnego pomieszczenia rozproszy ciemność oraz wytworzy i roztoczy wokół światło, tak też gdy powstanie Wgląd, rozproszy ciemność niewiedzy i roztoczy światło wiedzy."

Vis.M. III-XI podaje pełne wskazówki na temat tego jak osiągnąć pełne skupienie i Wchłonięcia (jhāna) poprzez następujące 40 Przedmiotów Medytacji (kammat.t.hāna):

• 10 ćwiczeń kasin.a (patrz kasin.a). Te wytwarzają 4 wchłonięcia.

• 10 Odrzucających przedmiotów (asubha). Te mogą wytworzyć pierwsze wchłonięcie.

• 10 Medytacji (anussati) na temat: Buddhy (buddhānussati), Doktryny (dhammānussati), Braterstwa Szlachetnych (sam.ghānussati), moralności, szczedrości, niebiańskich istot, Śmierci (maran.asati), Ciała (kāya-gatā-sati), Wdechu i Wydechu (ānāpāna-sati) i Spokoju (upasamānussati). Pośród tych dziesięciu medytacja (lub uważność) wdechu i wydechu może wytworzyć wszystkie cztery wchłonięcia, medytacja ciała pierwsze wchłonięcie, pozostałe zaś jedynie Skupienie Sąsiedztwa (upacāra-samādhi, patrz samādhi).

• 4 Wzniosłe Siedziby (brahma-vihāra) to: Miłująca Dobroć, Współczucie, Altruistyczna Radość, Bezstronność (mettā, karun.ā, muditā, upekkhā). Trzy pierwsze z nich mogą wytworzyć trzy wchłonięcia a ostatnia jedynie czwarte wchłonięcie.

• 4 Niematerialne Sfery (arūpāyatana, patrz jhāna): Niezmierzonej Przestrzeni, Niezmierzonej Świadomości, Nicości i Ani-postrzegania-ani-niepostrzegania. Te są oparte na czwartym wchłonięciu.

• 1 Postrzeganie Obrzydliwości Pożywienia (āhāre pat.ikkūla-saññā) może wytworzyć skupienie sąsiedztwa.

• 1 Analiza Czterech Elementów (catudhātu-vavatthāna, patrz dhātu-vavatthāna) może wytworzyć skupienie sąsiedztwa.

Rozwój umysłu stanowi jeden z trzech rodzajów Działań Przynoszących Zasługę (puñña-kiriya-vatthu).

Znajdowanie Przyjemności w Medytacji (bhāvanā-rāmatā) jest jednym ze Szlachetnych Zastosowań (ariya-vam.sa).

_POWRÓT