Nyanatiloka Mahathera - Słownik Buddyjski

Bala

Moce. Pośród wielu grup mocy w tekstach najczęściej spotykanych jest następujących pięć:

  1. Wiara (saddhā),
  2. Energia (viriya),
  3. Uważność (sati),
  4. Skupienie (samādhi),
  5. Mądrość (paññā).

Ich szczególną cechą, która odróżnia je od odpowiadających im pięciu duchowych Zdolności (indriya) jest to, że są one niewzruszone przez ich przeciwieństwa:

  1. moc wiary jest niewzruszona przez brak-wiary (niewiarę),
  2. wigoru przez lenistwo,
  3. uważności przez zapominalstwo,
  4. skupienia przez rozproszenie,
  5. mądrości przez niewiedzę (patrz Pts.M., Ñāna Kathā).

Dlatego też reprezentują one cechę niezłomności w duchowych zdolnościach.

Według A.V.15 Moc (1) manifestuje się w czterech Właściwościach Wstępującego-w-strumień (sotāpannassa angāni), (2) w czterech Właściwych Wysiłkach (patrz padhāna), (3) w czterech Podstawach Uważności (satipat.t.hāna), (4) w czterech Wchłonięciach (jhāna), (5) w (pełnym zrozumieniu) czterech Szlachetnych Prawd (sacca). Porównaj S.XLVIII.43, S.L. (Bala Samyutta).

W A.VII.3 do wspomnianych pięciu dodane są Moce:

  • Moralnego Wstydu (hiri) i
  • Moralnego Strachu (ottappa).

Kilka innych grup dwóch (patrz pat.isankhāna-bala), czterech, pięciu i więcej mocy jest wymienione w tekstach.

Na temat Dziesięciu Mocy Buddhy patrz dasa-bala.

POWRÓT