Przedmowa tłumacza


AN.08.054

Dīghajāṇu Sutta

Mowa do Dīghajāṇy

Tłumaczenie na podstawie oryginalnego tekstu w Pāḷi - Piotr Jagodziński

alternatywne tłumaczenie:

54. ekaṃ samayaṃ bhagavā koliyesu viharati kakkarapattaṃ nāma koliyānaṃ nigamo. atha kho dīghajāṇu koliyaputto yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. ekamantaṃ nisinno kho dīghajāṇu koliyaputto bhagavantaṃ etadavoca —
“mayaṃ, bhante, gihī kāmabhogino puttasambādhasayanaṃ ajjhāvasāma, kāsikacandanaṃ paccanubhoma, mālāgandhavilepanaṃ dhārayāma, jātarūparajataṃ sādayāma. tesaṃ no, bhante, bhagavā amhākaṃ tathā dhammaṃ desetu ye amhākaṃ assu dhammā diṭṭhadhammahitāya diṭṭhadhammasukhāya, samparāyahitāya samparāyasukhāyā”ti.

Pewnego razu Błogosławiony przebywał wśród Kolian, nieopodal koliańskiego miasta rynkowego zwanego Kakkarapatta.

W tym czasie potomek Kolian, Dīghajāṇu, przybył do Błogosławionego. Przybliżywszy się do Błogosławionego, złożył z wielkim szacunkiem ukłon, a następnie usiadł z boku. Siedząc obok, potomek Kolian, Dīghajāṇu, rzekł do Błogosławionego:

„Jesteśmy, Czcigodny, świeckimi, cieszącymi się zmysłowymi przyjemnościami, żyjemy w domu, obciążeni dziećmi, używamy drzewa sandałowego z Kasi, zdobimy ciało girlandami, używamy perfum i kosmetyków, akceptujemy złoto i srebro. Niech Błogosławiony nauczy nas takiej Dhammy, by pomogła nam w powodzeniu i szczęściu w doczesności oraz powodzeniu i szczęściu w przyszłych stanach”.

“cattārome, byagghapajja, dhammā kulaputtassa diṭṭhadhammahitāya saṃvattanti diṭṭhadhammasukhāya. katame cattāro? uṭṭhānasampadā, ārakkhasampadā, kalyāṇamittatā, samajīvitā . katamā ca, byagghapajja, uṭṭhānasampadā? idha, byagghapajja, kulaputto yena kammaṭṭhānena jīvikaṃ kappeti — yadi kasiyā, yadi vaṇijjāya, yadi gorakkhena, yadi issattena , yadi rājaporisena, yadi sippaññatarena — tattha dakkho hoti analaso, tatrupāyāya vīmaṃsāya samannāgato, alaṃ kātuṃ alaṃ saṃvidhātuṃ. ayaṃ vuccati, byagghapajja, uṭṭhānasampadā.

Tygrysia Stopo1, są cztery właściwości [dhammy], które wiodą synów gospodarzy do powodzenia i szczęścia w doczesności. Które to cztery? Wypracowanie inicjatywy, wypracowanie ostrożności, doskonali przyjaciele, wyważony sposób życia.

Czym jest, Tygrysia Stopo, wypracowanie inicjatywy? Jest tak wtedy, gdy w miejscu pracy zapewniającym środki do życia synowi gospodarza – czy to przez rolnictwo, handel, pasterstwo, łucznictwo, służbę u króla czy innego rodzaju fach – jest on w tym sprytny i pracowity, ma wnikliwe podejście, wystarczające do tego, by to wykonać, by to zorganizować. To się nazywa, Tygrysia Stopo, wypracowanie inicjatywy.

“katamā ca, byagghapajja, ārakkhasampadā? idha, byagghapajja, kulaputtassa bhogā honti uṭṭhānavīriyādhigatā bāhābalaparicitā, sedāvakkhittā, dhammikā dhammaladdhā. te ārakkhena guttiyā sampādeti — ‘kinti me ime bhoge neva rājāno hareyyuṃ, na corā hareyyuṃ, na aggi ḍaheyya, na udakaṃ vaheyya, na appiyā dāyādā hareyyun’ti! ayaṃ vuccati, byagghapajja, ārakkhasampadā.

Czym jest, Tygrysia Stopo, wypracowanie ostrożności? Jest tak wtedy, gdy syn gospodarza wypracowuje ostrożność i dozór nad prawowitym i osiągniętym w uczciwy sposób majątkiem, który siłą swych rąk, w pocie czoła zgromadził, uzyskał i ustanowił wysiłkiem: »Jak strzec majątku, by nie zabrał go ni król, ni złodziej, by ogień go nie spalił, by woda go nie porwała, by nieprzychylni spadkobiercy go nie zabrali?«. To się nazywa, Tygrysia Stopo, wypracowanie ostrożności.

“katamā ca, byagghapajja, kalyāṇamittatā? idha, byagghapajja, kulaputto yasmiṃ gāme vā nigame vā paṭivasati, tattha ye te honti — gahapatī vā gahapatiputtā vā daharā vā vuddhasīlino, vuddhā vā vuddhasīlino, saddhāsampannā, sīlasampannā, cāgasampannā, paññāsampannā — tehi saddhiṃ santiṭṭhati sallapati sākacchaṃ samāpajjati; yathārūpānaṃ saddhāsampannānaṃ saddhāsampadaṃ anusikkhati, yathārūpānaṃ sīlasampannānaṃ sīlasampadaṃ anusikkhati, yathārūpānaṃ cāgasampannānaṃ cāgasampadaṃ anusikkhati, yathārūpānaṃ paññāsampannānaṃ paññāsampadaṃ anusikkhati. ayaṃ vuccati, byagghapajja, kalyāṇamittatā.

Kim są, Tygrysia Stopo, doskonali przyjaciele? Jest tak wtedy, gdy syn gospodarza mieszka w jakiejś wiosce lub mieście rynkowym, przebywa tam z gospodarzami lub synami gospodarzy – młodymi ale dojrzałymi moralnie, starszymi, ale dojrzałymi moralnie, mającymi doskonałą wiarę, doskonałą moralność, doskonałą szczodrość, doskonałą mądrość – rozmawia on z nimi, wchodzi z nimi w dyskusje. Tak jak są doskonali w wierze, stara się wypracować w sobie takie spełnienie w wierze przez naśladowanie ich, tak jak są doskonali w moralności […], w szczodrości […], w mądrości, stara się wypracować w sobie takie spełnienie w mądrości przez naśladowanie ich. Takich się nazywa, Tygrysia Stopo, doskonałymi przyjaciółmi.

“katamā ca, byagghapajja, samajīvitā? idha, byagghapajja, kulaputto āyañca bhogānaṃ viditvā, vayañca bhogānaṃ viditvā, samaṃ jīvikaṃ kappeti nāccogāḷhaṃ nātihīnaṃ — ‘evaṃ me āyo vayaṃ pariyādāya ṭhassati, na ca me vayo āyaṃ pariyādāya ṭhassatī’ti. seyyathāpi, byagghapajja, tulādhāro vā tulādhārantevāsī vā tulaṃ paggahetvā jānāti — ‘ettakena vā onataṃ , ettakena vā unnatan’ti ; evamevaṃ kho, byagghapajja, kulaputto āyañca bhogānaṃ viditvā, vayañca bhogānaṃ viditvā, samaṃ jīvikaṃ kappeti nāccogāḷhaṃ nātihīnaṃ — ‘evaṃ me āyo vayaṃ pariyādāya ṭhassati, na ca me vayo āyaṃ pariyādāya ṭhassatī’ti.

sacāyaṃ, byagghapajja, kulaputto appāyo samāno uḷāraṃ jīvikaṃ kappeti, tassa bhavanti vattāro — ‘udumbarakhādīvāyaṃ kulaputto bhoge khādatī’ti. sace panāyaṃ, byagghapajja, kulaputto mahāyo samāno kasiraṃ jīvikaṃ kappeti, tassa bhavanti vattāro — ‘ajeṭṭhamaraṇaṃvāyaṃ kulaputto marissatī’ti. yato ca khoyaṃ, byagghapajja, kulaputto āyañca bhogānaṃ viditvā, vayañca bhogānaṃ viditvā, samaṃ jīvikaṃ kappeti nāccogāḷhaṃ nātihīnaṃ — ‘evaṃ me āyo vayaṃ pariyādāya ṭhassati, na ca me vayo āyaṃ pariyādāya ṭhassatī’ti. ayaṃ vuccati, byagghapajja, samajīvitā.

Czym jest, Tygrysia Stopo, wyważony sposób życia?

Jest tak wtedy, gdy syn gospodarza, wiedząc, jaki ma przychód z majątku, wiedząc, jakie ma wydatki, zapewnia sobie wyważony sposób życia, ani rozrzutny, ani ubogi: »W taki sposób moje dochody staną się znaczniejsze niż wydatki, a nie wydatki znaczniejsze od przychodów«.

Tak jak, Tygrysia Stopo, wagowy lub uczeń wagowego, podniósłszy szalki, wiedziałby: »Tyle zeszło w dół, tyle poszło w górę«, tak samo syn gospodarza, wiedząc, jaki ma przychód z majątku, wiedząc, jakie ma wydatki, zapewnia sobie wyważony sposób życia, ani rozrzutny, ani ubogi: »W taki sposób moje dochody staną się znaczniejsze niż wydatki, a nie wydatki znaczniejsze od przychodów«.

Jeśli syn gospodarza ma niewielkie przychody, a zapewnia sobie rozrzutny sposób życia, będą tacy, którzy powiedzą: »Ten syn gospodarza zjada swój majątek jak zjadacz fig2«. Jeśli syn gospodarza ma niewielkie przychody, a zapewnia sobie ubogi sposób życia, będą tacy, którzy powiedzą: »Ten syn gospodarza umartwiający się niejedzeniem, umrze«. Ale ponieważ syn gospodarza, wiedząc, jaki ma przychód z majątku, wiedząc, jakie ma wydatki, zapewnia sobie wyważony sposób życia, ani rozrzutny, ani ubogi: »W taki sposób moje dochody staną się znaczniejsze niż wydatki, a nie wydatki znaczniejsze od przychodów«.

To się nazywa, Tygrysia Stopo, wyważony sposób życia.

“evaṃ samuppannānaṃ, byagghapajja, bhogānaṃ cattāri apāyamukhāni honti — itthidhutto, surādhutto, akkhadhutto, pāpamitto pāpasahāyo pāpasampavaṅko. seyyathāpi, byagghapajja, mahato taḷākassa cattāri ceva āyamukhāni, cattāri ca apāyamukhāni. tassa puriso yāni ceva āyamukhāni tāni pidaheyya, yāni ca apāyamukhāni tāni vivareyya; devo ca na sammā dhāraṃ anuppaveccheyya. evañhi tassa, byagghapajja, mahato taḷākassa parihāniyeva pāṭikaṅkhā, no vuddhi; evamevaṃ, byagghapajja, evaṃ samuppannānaṃ bhogānaṃ cattāri apāyamukhāni honti — itthidhutto, surādhutto, akkhadhutto, pāpamitto pāpasahāyo pāpasampavaṅko.

Tygrysia Stopo, zgromadzony w ten sposób majątek może być zmarnotrawiony na cztery sposoby: przez bycie kobieciarzem, przez upodobanie w mocnych trunkach, nałóg hazardu i przez złych przyjaciół, złe towarzystwo, złe koleżeństwo.
Tak jak, Tygrysia Stopo, istniałby wielki zbiornik z czterema wpustami i czterema wypustami. Pewien człowiek zamykałby wpusty i otwierał wypusty, a niebo nie dostarczałoby odpowiedniej ilości opadów. W ten sposób, Tygrysia Stopo, można się spodziewać, że ilość wody w wielkim zbiorniku się zmniejszy, nie zwiększy; tak samo zgromadzony w ten sposób majątek może być zmarnotrawiony na cztery sposoby: przez bycie kobieciarzem, przez upodobanie w mocnych trunkach, nałóg hazardu i przez złych przyjaciół, złe towarzystwo, złe koleżeństwo.

“evaṃ samuppannānaṃ, byagghapajja, bhogānaṃ cattāri āyamukhāni honti — na itthidhutto, na surādhutto, na akkhadhutto, kalyāṇamitto kalyāṇasahāyo kalyāṇasampavaṅko.

seyyathāpi, byagghapajja, mahato taḷākassa cattāri ceva āyamukhāni, cattāri ca apāyamukhāni. tassa puriso yāni ceva āyamukhāni tāni vivareyya, yāni ca apāyamukhāni tāni pidaheyya; devo ca sammā dhāraṃ anuppaveccheyya. evañhi tassa, byagghapajja, mahato taḷākassa vuddhiyeva pāṭikaṅkhā, no parihāni; evamevaṃ kho, byagghapajja, evaṃ samuppannānaṃ bhogānaṃ cattāri āyamukhāni honti — na itthidhutto, na surādhutto, na akkhadhutto, kalyāṇamitto kalyāṇasahāyo kalyāṇasampavaṅko.

ime kho, byagghapajja, cattāro dhammā kulaputtassa diṭṭhadhammahitāya saṃvattanti diṭṭhadhammasukhāya.

Tygrysia Stopo, zgromadzony w ten sposób majątek może być zaoszczędzony na cztery sposoby: dzięki niebyciu kobieciarzem, brakowi upodobania w mocnych trunkach, brakowi nałogu hazardu i dzięki doskonałym przyjaciołom, doskonałemu towarzystwu, doskonałemu koleżeństwu.

Tak jak, Tygrysia Stopo, istniałby wielki zbiornik z czterema wpustami i czterema wypustami. Pewien człowiek otwierałby wpusty i zamykał wypusty, a niebo dostarczałoby odpowiedniej ilości opadów. W ten sposób, Tygrysia Stopo, można się spodziewać, że ilość wody w wielkim zbiorniku się zwiększy, nie zmniejszy; tak samo zgromadzony w ten sposób majątek może być zaoszczędzony na cztery sposoby: dzięki niebyciu kobieciarzem, brakowi upodobania w mocnych trunkach, brakowi nałogu hazardu i dzięki doskonałym przyjaciołom, doskonałemu towarzystwu, doskonałemu koleżeństwu.

Oto są, Tygrysia Stopo, cztery właściwości [dhammy], które wiodą synów gospodarzy do powodzenia i szczęścia w doczesności.

“cattārome, byagghapajja, dhammā kulaputtassa samparāyahitāya saṃvattanti samparāyasukhāya. katame cattāro? saddhāsampadā, sīlasampadā, cāgasampadā, paññāsampadā. katamā ca, byagghapajja, saddhāsampadā? idha, byagghapajja, kulaputto saddho hoti, saddahati tathāgatassa bodhiṃ — ‘itipi so bhagavā … pe … satthā devamanussānaṃ buddho bhagavā’ti. ayaṃ vuccati, byagghapajja, saddhāsampadā.

Tygrysia Stopo, są cztery właściwości [dhammy], które wiodą synów gospodarzy do powodzenia i szczęścia w przyszłych stanach. Które to cztery? Spełnienie w wierze, w moralności, w szczodrości, w mądrości.

Czym jest, Tygrysia Stopo, spełnienie w wierze? Jest tak wtedy, gdy syn gospodarza ma wiarę, wierzy w Przebudzenie Tathāgaty: »Taki jest On, Błogosławiony, Godny, w pełni Samoprzebudzony, mający doskonałą wiedzę i usposobienie, Spełniony, znawca światów, niezrównany przewodnik osób chcących opanowania, nauczyciel dev i ludzi, Przebudzony, Błogosławiony«.

To się nazywa, Tygrysia Stopo, spełnienie w wierze.

“katamā ca, byagghapajja, sīlasampadā? idha, byagghapajja, kulaputto pāṇātipātā paṭivirato hoti … pe … surāmerayamajjapamādaṭṭhānā paṭivirato hoti. ayaṃ vuccati, byagghapajja, sīlasampadā.
“katamā ca, byagghapajja, cāgasampadā? idha, byagghapajja, kulaputto vigatamalamaccherena cetasā agāraṃ ajjhāvasati muttacāgo payatapāṇi vossaggarato yācayogo dānasaṃvibhāgarato. ayaṃ vuccati, byagghapajja, cāgasampadā.
“katamā ca, byagghapajja, paññāsampadā? idha, byagghapajja, kulaputto paññavā hoti, udayatthagāminiyā paññāya samannāgato ariyāya nibbedhikāya sammā dukkhakkhayagāminiyā. ayaṃ vuccati, byagghapajja, paññāsampadā. ime kho, byagghapajja, cattāro dhammā kulaputtassa samparāyahitāya saṃvattanti samparāyasukhāyā”ti.

Czym jest, Tygrysia Stopo, spełnienie w moralności? Jest tak wtedy, gdy syn gospodarza powstrzymuje się od zabijania żywych istot, powstrzymuje się od brania tego, co nie zostało dane, powstrzymuje się od niewłaściwego prowadzenia się w sferze pragnień zmysłowych, powstrzymuje się od niewłaściwej mowy, powstrzymuje się od spożywania destylowanych i sfermentowanych trunków, które są przyczyną braku dbałości. To się nazywa, Tygrysia Stopo, spełnienie w moralności.

Czym jest, Tygrysia Stopo, spełnienie w szczodrości? Jest tak wtedy, gdy syn gospodarza, przebywa w domu z sercem pozbawionym splamienia skąpstwem, obficie szczodry, lekką ręką rozdający z radością, obdarowujący jałmużną, uradowany z dawania i dzielenia się. To się nazywa, Tygrysia Stopo, spełnienie w szczodrości.

Czym jest, Tygrysia Stopo, spełnienie w mądrości? Jest tak wtedy, gdy syn gospodarza jest mądry, obdarzony szlachetną mądrością przenikającą przez to, co powstaje i idzie na zatracenie, co jest właściwie prowadzące do zniszczenia krzywdy. To się nazywa, Tygrysia Stopo, spełnienie w mądrości.

Oto są, Tygrysia Stopo, cztery właściwości [dhammy], które wiodą synów gospodarzy do powodzenia i szczęścia w przyszłych stanach.

“uṭṭhātā kammadheyyesu, appamatto vidhānavā.
samaṃ kappeti jīvikaṃ , sambhataṃ anurakkhati.
“saddho sīlena sampanno, vadaññū vītamaccharo.
niccaṃ maggaṃ visodheti, sotthānaṃ samparāyikaṃ.
“iccete aṭṭha dhammā ca, saddhassa gharamesino.
akkhātā saccanāmena, ubhayattha sukhāvahā.
“diṭṭhadhammahitatthāya, samparāyasukhāya ca.
evametaṃ gahaṭṭhānaṃ, cāgo puññaṃ pavaḍḍhatī”ti.

Wzrasta w przedsięwzięciach, dbały w odpowiedzialnościach,
zapewnia sobie wyważony sposób życia, potrafi dobytku przypilnować.
W wierze i moralności spełniony, jest przystępny, nie ma w sobie zgryzoty,
Nieustannie oczyszcza ścieżkę, która ku dobrym stanom w przyszłym świecie prowadzi.
Tych osiem właściwości [dhamm] wiodących do szczęścia w obu stanach, dla kogoś pełnego wiary, chcącego domowego życia, zostało oznajmionych przez Prawdę Nazywającego (Buddhę):
»W taki sposób ten, kto dom utrzymuje, pomyślność w doczesności, szczęśliwość w przyszłych stanach, szczodrość i zasługi powiększa«.


Powrót do Tipiṭaki


Poleć nas i podziel się tym artykułem z innymi: Facebook

Chcąc wykorzystać część lub całość tego dzieła, należy używać licencji GFDL: Udziela się zgody na kopiowanie, dystrybucję lub/i modyfikację tego tekstu na warunkach licencji GNU Free Documentation License w wersji 1.2 lub nowszej, opublikowanej przez Free Software Foundation.

gnu.svg.png

Można także użyć następującej licencji Creative Commons: Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Na tych samych warunkach 3.0

cc.png

Tłumaczenie: Piotr Jagodziński

Image0001%20%281%29.png

Podoba Ci się ten artykuł? Dołącz do nas lub wesprzyj nas finansowo.
POMÓŻ FUNDACJI "THERAVADA"
(KRS: 0000464215, NIP: 5223006901, Regon: 146715622)
KONTO BANKOWE: 89 2030 0045 1110 0000 0270 1020